Nauki Humanistyczne i Społeczne

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Opis

Rocznik Historii Prasy Polskiej jest kwartalnikiem Komisji Prasoznawczej PAN Oddziału w Krakowie, wydawanym przez Polską Akademię Nauk i Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie. Czasopismo poświęcone jest przede wszystkim historii prasy, ale zamieszczane są również materiały z obszaru szeroko rozumianego prasoznawstwa. Poszczególne artykuły drukowane są w działach: „Artykuły i rozprawy", „Materiały i miscellanea", „Przeglądy i recenzje", „Kronika", „Pro memoria".
Rocznik Historii Prasy Polskiej zamieszcza teksty w języku polskim lub angielskim.

ISSN

ISSN 1509-1074

Wydawcy

Polska Akademia Nauk Oddział w Krakowie Komisja Prasoznawcza, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Redaktor naczelna: Grażyna Wrona

Redaktor honorowy: Jerzy Jarowiecki

Redaktor wersji elektronicznej: Władysław M. Kolasa

Redaktor odpowiedzialny i sekretarz redakcji: Michał Rogoż

Sekretarz techniczny rady naukowej: Ewa Wójcik

Kolegium redakcyjne:

Grażyna Wrona

Jerzy Jarowiecki

Michał Rogoż

Władysław M. Kolasa

Krzysztof Woźniakowski

Łukasz T. Sroka

Ewa Wójcik

Rada naukowa

Adina Bar-El (Nir-Israel, Israel),

Grażyna Gzella (Toruń, Poland),

Lars Jockheck (Hamburg, Germany),

Kazimierz Karolczak (Kraków, Poland),

Urszula Kolberova (Ostrava, Czech Republic),

Lidiya Lazurko (Drohobycz, Ukraine),

Susanne Marten-Finnis (Portsmouth, United Kingdom),

Tomasz Mielczarek (Kielce, Poland),

Jerzy Myśliński (Warszawa, Poland),

Grzegorz Nieć (Kraków, Poland),

Myroslav M. Romaniuk (Lwów, Ukraine),

Andrzej Romanow (Gdańsk, Poland),

Bogusław Skowronek (Kraków, Poland),

Irena Socha (Katowice, Poland),

Vitalij Telvak (Drohobycz, Ukraine),

Jiří Trávníček (Brno, Czech Republic),

Mariusz Wołos (Kraków, Poland).

Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN

Instytut Nauk o Informacji

ul. Podchorążych 2/356

30-084 Kraków

e-mail: rocznikp@up.krakow.pl

Roczniki i numery
Instrukcja dla autorów

Wybierz numer

Zawartość

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3

1 Adam Kazimierz Czartoryski jako koordynator polskiego rynku prasowego w epoce porozbiorowej

Jolanta Kowal

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 5-25 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146652

Słowa kluczowe: Adam Kazimierz Czartoryski prasa polska Wilno Gotfryd Ernest Groddeck Józef Zawadzki Warszawa Lwów

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Po upadku I Rzeczypospolitej książę Adam Kazimierz Czartoryski (1734–1823) angażował się w szereg działań na polu kultury, literatury i oświaty. Celem niniejszego artykułu jest bliższe rozpoznanie jego aktywności na ówczesnym rynku prasowym. Generał ziem podolskich był bowiem (zakulisowym) inicjatorem i koordynatorem ruchu czasopiśmienniczego w Wilnie, Warszawie oraz Lwowie. Przyczynił się do powstania takich periodyków, jak: „Gazeta Literacka Wileńska”, „Dziennik Wileński”, „Pamiętnik Warszawski” czy „Pamiętnik Lwowski”.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jolanta Kowal

Instytut Polonistyki i Dziennikarstwa Uniwersytet Rzeszowski al. Rejtana 16c PL 35-959 Rzeszów

2 Prasa Sandomierza — tradycje i współczesność. Zarys problematyki

Izabela Krasińska

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 27-52 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146653

Słowa kluczowe: prasa Sandomierz XIX–XXI wiek

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Poruszane w artykule kwestie dotyczą czasopism związanych treścią lub miejscem wydania z Sando-mierzem. Zasięg chronologiczny rozpoczyna się datą ukazania się w 1816 roku pierwszego periodyku, a kończy na czasach obecnych. Zasięg językowy, oprócz języka polskiego, obejmuje periodyki wydawane w języku łacińskim, niemieckim, angielskim, rosyjskim i niderlandzkim. Jak udało się ustalić do tej pory w Sandomierzu edytowanych było ok. 230 tytułów o różnorodnej problematyce.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Izabela Krasińska

e-mail:

ORCID:

Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej ul. Uniwersytecka 17 PL 25-406 Kielce

3 Antyczeska propaganda plebiscytowa na Śląsku Cieszyńskim na łamach „Republiki” w okresie od stycznia do maja 1920 roku — wybrane przykłady

Tomasz Landmann

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 53-71 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146654

Słowa kluczowe: plebiscyt Polska prasa "Republika" Śląsk Cieszyński

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W artykule zaprezentowano antyczeską propagandę plebiscytową na Śląsku Cieszyńskim na łamach prasy, z uwzględnieniem kolejnych numerów „Republiki”, wychodzących od stycznia do maja 1920 r., skierowanej do polskiej ludności Śląska Cieszyńskiego. Badania wykazały, że „Republika” była zaangażowana w antyczeską propagandę na Śląsku Cieszyńskim. Gazeta posługiwała się radykalnym językiem, artykuły zaś były dyskredytujące Czechosłowację i naród czeski na potrzeby agitacji za przyłączeniem regionu do II RP.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Tomasz Landmann

e-mail:

ORCID:

Wydział Logistyki i Transportu Międzynarodowa Wyższa Szkoła Logistyki i Transportu we Wrocławiu ul. Sołtysowicka 19B PL 51-168 Wrocław

4 Kulisy powstania w 1921 r. tygodnika „Wola Ludu” — organu naczelnego PSL „Piast”

Mateusz Ratyński

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 73-89 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146655

Słowa kluczowe: PSL „Piast” prasa ruchu ludowego „Wola Ludu” dwudziestolecie międzywojenne

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Artykuł przedstawia kulisy powstania tygodnika „Wola Ludu”, organu naczelnego PSL „Piast” wydawanego w Warszawie w latach 1921–1931. Założenie pisma wynikało z walk frakcyjnych wewnątrz stronnictwa między grupami Macieja Rataja, Jana Dąbskiego oraz Wincentego Witosa. Chociaż periodyk stanowił jedno z głównych pism PSL „Piast”, dotychczas nie doczekał się szczegółowych badań naukowych. W ramach pisania artykułu została przeprowadzona szeroka kwerenda źródłowa oparta głownie na pamiętnikach i wspomnie-niach działaczy ludowych, a także analiza prasoznawcza wraz z zaprezentowaniem periodyku na tle innych organów prasowych PSL „Piast”.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Mateusz Ratyński

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego Aleja Wilanowska 204 PL 02-765 Warszawa

5 „Ogniwo” (1935–1938) — czasopismo młodzieży polskiej w Czechosłowacji

Katarzyna Tałuć

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 91-116 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146656

Słowa kluczowe: czasopisma polonijne czasopisma dla młodzieży Zaolzie II Rzeczpospolita „Ogniwo”

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W artykule scharakteryzowano ukazujący się w Czes-kim Cieszynie w latach 1935–1938 dwutygodnik „Ogniwo” — czasopismo Zrzeszenia Organizacji Młodzieży Polskiej w Czechosłowacji. Przedstawiono wyniki analizy ilościowej i jakościowej czasopisma. Omówiono genezę, układ oraz główne tematy poruszane na łamach dwutygodnika, takie jak: historia, kultura, zwłaszcza literacka; regionalizm; krajoznawstwo, harcerstwo, sport, teatr, poradnictwo. Opisano również funkcję czasopisma.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Katarzyna Tałuć

Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytet Śląski w Katowicach ul. Uniwersytecka 4 PL 40-007 Katowice

6 „Amicus” — sposoby komunikowania Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach z pacjentami

Jolanta Chwastyk-Kowalczyk

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 117-141 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146657

Słowa kluczowe: „Amicus” 2015–2021 Świętokrzyskie Centrum Onkologii, Kielce Joanna Chądzyńska Izabela Opalińska

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Artykuł omawia kanał komunikacji Świętokrzyskiego Centrum Onkologii w Kielcach z pacjentami jakim jest bezpłatny kwartalnik „Amicus” wydawany od 2015 roku do dziś. Redaktorem naczelnym jest Joanna Chądzyńska. Periodyk spełnia funkcje: informacyjną, edukacyjną, terapeutyczną, kulturotwórczą oraz integracyjną.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Jolanta Chwastyk-Kowalczyk

e-mail:

ORCID:

Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach ul. Uniwersytecka 17 PL 25-406 Kielce

7 Ezoteryczny „Feniks” i Wacław Liwski

Dorota Samborska-Kukuć

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 145-159 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146658

Słowa kluczowe: czasopisma ezoteryczne XX wieku Agni-Joga Jerzy Znamierowski Wacław Liwski

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

W artykule podjęto charakterystykę zawartości wydanego w 1937 r. czasopisma „Feniks”. Pismo to animowane przez filozofów, miało charakter ezo-teryczny, na jego teść składały się rozprawy naukowe oraz teksty beletrystyczne. Najaktywniejszym z jego autorów był Wacław Liwski, ezoteryk warszawski, „związany” z W.S. Reymontem.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Dorota Samborska-Kukuć

e-mail:

ORCID:

Instytut Filologii Polskiej i Logopedii Uniwersytet Łódzki ul. Pomorska 171/173 PL 90-236 Łódź

8 Pożegnanie wieku. Biały karnawał w Krakowie w latach 1899–1900 w świetle dziennika „Czas”

Joanna Adamczyk

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 161-177 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146659

Słowa kluczowe: Kraków dziennik „Czas” prasa polska XIX i początku XX wieku prasa kulturalna karnawał

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Abstrakt

Dziennik „Czas” stanowi źródło wiedzy na temat Krakowa w okresie autonomii galicyjskiej w różnych dziedzinach, również w zakresie życia kulturalnego. Publikowane były w nim informacje dotyczące okresu białego karnawału na przełomie 1899 i 1900 roku. Artykuł omawia najważniejsze kwestie związane z tym zagadnieniem: obchody „końca wieku”, celebrowanie świąt Bożego Narodzenia i nocy sylwestrowej oraz taneczne zabawy karnawałowe. Analiza treści wybra-nych numerów dziennika ukazała, w jaki sposób prezentowana była ta problematyka na łamach „Czasu” i jaką dokładnie tematykę poruszano.

Przejdź do artykułu

Autorzy i Afiliacje

Joanna Adamczyk

Szkoła Doktorska (dyscyplina historia) Wydział Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie ul. Kanonicza 25 PL 31-022 Kraków

9 Prasowa rzeczywistość Ziemi Lubuskiej czyli Oblicza prasy zielonogórskiej. Konteksty lubuskie, pod red. Jolanty Chwastyk-Kowal-czyk i Andrzeja Bucka, „Seria Historyczna, 12”, Wydawnictwo Pro Libris i WNiE SBP, Warszawa 2022, ISBN SBP 978-83-65741-91- 2, ISBN Pro Libris 978-83-64393- 76-1, ss. 351

Ewa Danowska

Rocznik Historii Prasy Polskiej | 2023 | t. 26 | No 3 | 181-186 | DOI: 10.24425/rhpp.2023.146660

Pobierz PDF Pobierz RIS Pobierz Bibtex

Autorzy i Afiliacje

Ewa Danowska

Instrukcja dla autorów

Uwagi dla Autorów

1. Oryginalne artykuły i książki do recenzji można przesyłać pod adresem redakcji: Rocznik Historii Prasy Polskiej, Instytut Nauk o Informacji Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków.

2. W liście polecającym autor musi stwierdzić, że praca została wykonana zgodnie z normami etycznymi oraz że nie została opublikowana w innym czasopiśmie.

3. Praca winna być zaopatrzona w tytuł, abstrakt (objętość maksymalnie do 550 znaków) oraz streszczenie (objętość maksymalnie do 3000 znaków); zawierać pełne imię i nazwisko autora (autorów) oraz miejsce pracy (uczelnia, instytut), adres i nr telefonu (faksu), e-mail, numer ORCID.

4. Do pracy może być dołączony materiał ilustracyjny w postaci fotografii i lub rysunków. Podpisy pod rycinami należy załączyć na oddzielnej stronie. W przypadku tabel należy oznaczyć je cyframi arabskimi, zaopatrzyć tytułem (opisem) zamieszczonym nad tabelą.

5. Artykuły przeznaczone do druku nie mogą przekraczać, wraz z tabelami i ilustracjami, jednego arkusza wydawniczego, tzn. 40 tys. znaków, 22 stron maszynopisu standardowego (30 wierszy, 60 znaków w wierszu). Winny być dostarczone w formie wydruku (2 egz.) i towarzyszącej mu płytki CD lub DVD, napisane w standardzie edytora Microsoft Word, grafika w standardzie JPG, TIFF, EPS, BMP, PCX. W wydruku musi być uwzględniony sposób zapisu, właściwy dla Rocznika Historii Prasy Polskiej (kursywa, cudzysłowy, wytłuszczenia, interpunkcja) w przypisach i w tekście głównym, za wyjątkiem zapisu nazwisk w przypisach (w wydruku i pliku bez spacjowania).

6. Nadesłane prace podlegają recenzji.

7. Korektę autorską należy odesłać do Redakcji w terminie do 7 dni.

8. Zgłoszenie artykułu do czasopisma jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na opublikowanie w wersji papierowej i elektronicznej (lub równoważnej).

9. W przypadku prac wielu autorów należy w liście polecającym ujawnić wkład poszczególnych osób w powstanie publikacji (z podaniem ich afiliacji oraz kontrybucji, tj. informacji kto jest autorem koncepcji, założeń, metod itp. wykorzystywanych przy przygotowaniu publikacji).

10. Redakcja informuje, że przeciwdziała wszelkim próbom nierzetelności w nauce. Wobec wykrytych przypadków „ghostwriting”, „guest authorship” będą wyciągnięte odpowiednie konsekwencje etyczne i prawne.