How to search?
advanced search
Popular sciences

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk

Description

ACADEMIA czasopismo popularnonaukowe Polskiej Akademii Nauk promujące w kraju i za granicą osiągnięcia polskich badaczy. Artykuły w „Academii” pisane są językiem przystępnym dla przedstawicieli różnych dziedzin nauki, ale także dla studentów, uczniów i wszystkich innych czytelników zainteresowanych tematyką popularnonaukową. Od 2005 roku czasopismo ukazuje się w dwóch wersjach językowych (po polsku i po angielsku).

ISSN
1733-8662
Publishers
Polska Akademia Nauk

Redakcja:

Jolanta Iwańczuk (redaktor naczelna)

Daniel Sax (redaktor, tłumacz)

Marcin Pietras (nauki biologiczne i rolnicze)

Justyna Orłowska (dziennikarz)

Dominik Wódz (redakcja językowa)

Andrzej Figatowski (grafika)

Marcin Kmieciński (edycja zdjęć)

Anna Bielec (koordynator projektu)


Rada naukowa:

Marek Konarzewski prezes PAN (przewodniczący)

Dariusz Jemielniak wiceprezes PAN (wiceprzewodniczący)

Andrzej Buko

Katarzyna Czarnecka

Patrycja Dołowy

Paweł Golik

Janusz Jurczak

Tomasz Kapitaniak

Marek Krawczyk

Krzysztof Nowak

Anna Zawadzka

Kontakt

Polska Akademia Nauk

Biuro ds. Komunikacji i Informacji Naukowej

pl. Defilad 1

00-901 Warszawa

academia@pan.pl

www.pan.pl

www.academia.pan.pl

  • Volumes

Select number

Content

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność

1 Spis treści
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność
Download PDF Download RIS Download Bibtex
2 Od Redakcji
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność
Download PDF Download RIS Download Bibtex
3 Historia wyczytana z DNA
Marek Figlerowicz
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 4-7 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147604
Keywords: średniowiecze DNA genetyka
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Dzięki badaniom kopalnego ludzkiego DNA możemy lepiej poznać ewolucję naszego gatunku, a także historię powstania państw i narodów, mówi prof. dr hab. Marek Figlerowicz z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu.
Go to article

Authors and Affiliations

Marek Figlerowicz
1
  1. Instytut Chemii Bioorganicznej PAN
4 Oszustwa w paleontologii
Grzegorz Pacyna , Tomasz Sulej , Jadwiga Ziaja
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 8-11 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147605
Keywords: skamieniałości paleontologia
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Fałszerstwa skamieniałości należą do podręcznikowych przykładów nadużyć w badaniach naukowych, wpływają negatywnie na ich jakość i wiarygodność szczególnie w paleontologii.
Go to article

Authors and Affiliations

Grzegorz Pacyna
1
Tomasz Sulej
2
Jadwiga Ziaja
3
  1. Instytut Botaniki, Wydział BiologiiUniwersytet Jagielloński w Krakowie
  2. Instytut Paleobiologii im. Romana KozłowskiegoPAN w Warszawie
  3. Instytut Botaniki im. Władysława SzaferaPolskiej Akademii Nauk w Krakowie
5 Pożyczki językowe
Mariusz Górnicz
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 12-14 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147616
Keywords: polszczyzna językoznawstwo zapożyczenia leksykalne
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Pod wpływem języków obcych w języku polskim pojawiają się nie tylko nowe wyrazy, lecz także kalki składniowe.
Go to article

Authors and Affiliations

Mariusz Górnicz
1
  1. Instytut Komunikacji Specjalistycznej i InterkulturowejUniwersytet Warszawski
6 Być czy nie być (sobą)
Magdalena Iwanowska
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 15-17 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147607
Keywords: media skocznościowe autoprezentacja
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W czasach mediów społecznościowych granica tego, co pokazujemy jako prawdziwe, a co fałszywe, jest coraz cieńsza. Decyzja, jak prezentujemy siebie w mediach społecznościowych, ma niebagatelny wpływ na nasz psychiczny dobrostan.
Go to article

Authors and Affiliations

Magdalena Iwanowska
1
  1. Zakład Psychologii Ekonomiczneji Psychologii Organizacji, Uniwersytet Gdański
7 Czym jest szyfrowanie
Bartosz Naskręcki
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 18-21 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147608
Keywords: szyfrowanie kryptografia enigma
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W dzisiejszym świecie przesyłanie informacji to kluczowa forma naszej aktywności. Informacje możemy kodować po to, żeby nikt postronny nie miał do nich dostępu.
Go to article

Authors and Affiliations

Bartosz Naskręcki
1
  1. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w PoznaniuInstytut Matematyczny PAN w Warszawie
8 Plaga autentyczności
Mikołaj Sławkowski-Rode
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 22-25 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147609
Keywords: filozofia
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Mikołaj Sławkowski-Rode
1
  1. Wydział Filozofii, Uniwersytet Warszawski
9 Genetyczne kopie najstarszych polskich dębów
Paweł Chmielarz
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 26-29 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147610
Keywords: DNA dęby namnażanie in vitro
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Kopię genotypu rośliny macierzystej otrzymujemy, zwykle rozmnażając ją wegetatywnie. Dęby jednak nie rozmnażają się w ten sposób. Co zrobić, żeby zachować wielowiekowe genotypy pomnikowych dębów, które giną?
Go to article

Authors and Affiliations

Paweł Chmielarz
1
  1. Instytut Dendrologii PAN z siedzibą w Kórniku
10 Sztuka „prawdziwa”
Marek Kuś , Jacek Rogala , Joanna Dreszer , Beata Bajno
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 30-34 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147611
Keywords: sztuczna inteligencja topologia algebraiczna
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Gdy oglądamy dzieła sztuki, nasz mózg bezwiednie reaguje na to, co widzimy. Nasze odczucia można zaklasyfikować, używając metod algebraicznych.
Go to article

Authors and Affiliations

Marek Kuś
1
ORCID: ORCID
Jacek Rogala
2
Joanna Dreszer
3
Beata Bajno
4
  1. Centrum Fizyki Teoretycznej PAN w Warszawie
  2. Centrum Badań nad Kulturą, Językiem i UmysłemUniwersytet Warszawski
  3. Instytut PsychologiiUniwersytet Mikołaja Kopernika
  4. Związek Polskich Artystów PlastykówOkręg Warszawski
11 Świat w krzywym zwierciadle
Dominik Tomaszewski
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 35-37 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147606
Keywords: statystyka zielniki wielkie zbiory danych
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Matematyka dysponuje narzędziami, które uznaje się za obiektywne, a obiektywność powinna być podstawowym kryterium naukowym. Czy metody statystyczne rzetelnie opisują świat?
Go to article

Authors and Affiliations

Dominik Tomaszewski
1
  1. Instytut Dendrologii PAN z siedzibą w Kórniku
12 Jak oceniać treści z Wikipedii?
Włodzimierz Lewoniewski
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 38-41 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147612
Keywords: encyklopedia wielkie zbiory danych Wikipedia
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Wikipedia jest jedną z najpopularniejszych encyklopedii, swój sukces zawdzięcza autorom, czyli nam wszystkim. Czy zatem informacje w niej zawarte są wiarygodne?
Go to article

Authors and Affiliations

Włodzimierz Lewoniewski
1
  1. Katedra Informatyki EkonomicznejUniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
13 Modelowanie z zamiłowania
Aleksander Welfe
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 42-47 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147613
Keywords: ekonometria ekonomia modelowanie
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Omodelowaniu ekonometrycznym opowiada prof. dr hab. Aleksander Welfe z Uniwersytetu Łódzkiego i Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk.
Go to article

Authors and Affiliations

Aleksander Welfe
1
  1. wiceprezes Polskiej Akademii Nauk
14 Między prawdą a autentycznością
Kamila Baraniecka-Olszewska
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 48-51 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147614
Keywords: rekonstrukcje historyczne antropologia historia
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Rekonstruktorzy to nie tylko pozytywni wariaci, lecz także miłośnicy historii chcący się z niej uczyć, mówi dr hab. Kamila Baraniecka-Olszewska z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
Go to article

Authors and Affiliations

Kamila Baraniecka-Olszewska
1
  1. Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie
15 Pociągając za sznurki
Daria Dulok
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 52-55 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147615
Keywords: teatr indyjski marionetki Indie
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

O tradycji teatru kathputli, indyjskich marionetkach i kolonii artystów w Nowym Delhi.
Go to article

Authors and Affiliations

Daria Dulok
1
  1. Freelancerka
16 Poszukiwani autentyczni pracownicy
Joanna Żukowska
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 56-58 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147617
Keywords: pracownicy pracodawcy
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

We współczesnym świecie, zdominowanym przez wyidealizowane obrazy ludzi, osoby zachowujące swoją naturalność są poszukiwanymi pracownikami.
Go to article

Authors and Affiliations

Joanna Żukowska
1
  1. Instytut Przedsiębiorstwa Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
17 Historie przechowane
Anita Chodkowska , Teresa Urszula Szmigielska , Sylwia Fabisiak-Chojnacka
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 59-63 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147619
Keywords: archiwa zbiory rozmyte pamiętniki dzienniki
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W PAN Archiwum w Warszawie znajdują się pamiętniki, dzienniki i wspomnienia sprzed wielu lat, których autorzy opisują swoje życie na tle wydarzeń w kraju i na świecie. Stanowią one cenne uzupełnienie oficjalnych dokumentów.
Go to article

Authors and Affiliations

Anita Chodkowska
1
Teresa Urszula Szmigielska
1
Sylwia Fabisiak-Chojnacka
1
  1. PAN Archiwum w Warszawie
18 Wanilia i inne cuda natury
Dariusz L. Szlachetko
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 64-67 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147618
Keywords: storczyki storczykowate epifity
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Wyjątkowe pod wieloma względami, zjawiskowe, autentycznie piękne – storczyki.
Go to article

Authors and Affiliations

Dariusz L. Szlachetko
1
  1. Wydział Biologii, Uniwersytet Gdański
19 Autentyczność jako zadanie
Katarzyna Kasia
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 68-69 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147620
Keywords: felieton
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract



Go to article

Authors and Affiliations

Katarzyna Kasia
1
  1. Katedra Teorii Kultury, Wydział Zarządzania Kulturą WizualnąAkademia Sztuk Pięknych w Warszawie
20 Podniesiony z ruin
Bożena Radzio
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 70-75 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147621
Keywords: Zamek Królewski w Warszawie muzeum
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Oryginalne elementy wystroju łączą odbudowany Zamek Królewski w Warszawie z przeszłością.
Go to article

Authors and Affiliations

Bożena Radzio
1
  1. Zamek Królewski w Warszawie
21 Stawiając na edukację – CampusAI
Aureliusz Górski
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 76-77 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147622
Keywords: sztuczna inteligencja AI ChatGPT
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Nowoczesne technologie umożliwiają przeniesienie edukacji do świata wirtualnego, w którym studenci uczą się nowych kompetencji w przyjazny sposób.
Go to article

Authors and Affiliations

Aureliusz Górski
1
  1. Founder & CEO CampusAI Prosta Spółka Akcyjnaw Warszawie
22 Planowane muzeum historii naturalnej w Warszawie
Jarosław Stolarski
ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2023 | No 4 (76) Autentyczność | 78 | DOI: 10.24425/academiaPAN.2023.147623
Keywords: Muzeum przyrodnicze
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Jarosław Stolarski
1
  1. Instytut Paleobiologii PAN

This page uses 'cookies'. Learn more