Popular sciences

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk

Description

ACADEMIA czasopismo popularnonaukowe Polskiej Akademii Nauk promujące w kraju i za granicą osiągnięcia polskich badaczy. Artykuły w „Academii” pisane są językiem przystępnym dla przedstawicieli różnych dziedzin nauki, ale także dla studentów, uczniów i wszystkich innych czytelników zainteresowanych tematyką popularnonaukową. Od 2005 roku czasopismo ukazuje się w dwóch wersjach językowych (po polsku i po angielsku).

ISSN

1733-8662

Publishers

Polska Akademia Nauk

Redakcja:

Jolanta Iwańczuk (redaktor naczelna, nauki o Ziemi)

Daniel Sax (redaktor, tłumacz)

Mariusz Gogól (nauki biomedyczne i biochemiczne)

Patrycja Strzetelska (nauki humanistyczne)

Witold Zawadzki (nauki ścisłe i techniczne)

Dominik Wódz (redakcja językowa)

Andrzej Figatowski (grafika)

Sylwia Piwowar (edycja zdjęć)

Anna Bielec (koordynator projektu)

Rada naukowa:

Marek Konarzewski prezes PAN (przewodniczący)

Dariusz Jemielniak wiceprezes PAN (wiceprzewodniczący)

Andrzej Buko

Katarzyna Czarnecka

Patrycja Dołowy

Paweł Golik

Janusz Jurczak

Tomasz Kapitaniak

Marek Krawczyk

Krzysztof Nowak

Anna Zawadzka

Kontakt

Polska Akademia Nauk

Biuro ds. Komunikacji i Informacji Naukowej

pl. Defilad 1

00-901 Warszawa

academia@pan.pl

www.pan.pl

www.academia.pan.pl

Zawartość czasopisma jest dostępna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0).
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/.

Volumes

Select number

2024
2023
2022
2021
2020
2019
2018
2017
2016
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
- Nr 4 (16) 2008 Cykle
- Nr 3 (15) 2008 Rozwój
- Nr 2 (14) 2008 Pamięć
- Nr 1 (13) 2008 Wyzwania
2007
2006
2005

Content

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć

1 Spis treści

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć

Download PDF Download RIS Download Bibtex

2 Od Redakcji

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 3

Download PDF Download RIS Download Bibtex

3 Okruchy pamięci

Tomasz Maruszewski

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 4-7

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Czym jest pamięć? Dlaczego coś zapamiętujemy lepiej, a o czymś innym zapominamy? Rozwijające się współcześnie badania psychologiczne próbują odpowiedzieć na te pytania.

Go to article

Authors and Affiliations

Tomasz Maruszewski

4 Adres zapisany w genach

Katarzyna Mokwa

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 8-11

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

U niektórych gatunków ptaków pamięć trasy wędrówki trwa w populacji dzięki tradycji przekazywanej z pokolenia na pokolenie, u innych zaś jest zapisana w genach i dziedziczona w obrębie populacji.

Go to article

Authors and Affiliations

Katarzyna Mokwa

5 Sąsiadki Drogi Mlecznej

Ewa L. Łokas

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 12-15

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W ciągu ostatnich dwóch lat populacja znanych galaktyk karłowatych w otoczeniu Drogi Mlecznej podwoiła się. Być może ich badania przyczynią się do rozwiązania jednej z największych zagadek współczesnej kosmologii: problemu brakujących satelitów.

Go to article

Authors and Affiliations

Ewa L. Łokas

6 W krainie diabła

Jacek Lech

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 16-19

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Przed tysiącami lat, zanim poznano technologie produkcji brązu i żelaza, społeczności ludzkie eksploatowały złoża skał krzemionkowych, z których wytwarzały ostrza narzędzi i broni. Dzisiaj znamy ponad 250 kopalń skał krzemionkowych z epok kamienia i brązu w całej Europie, w tym ponad 20 w Polsce. Do najwspanialszych należą Krzemionki Opatowskie.

Go to article

Authors and Affiliations

Jacek Lech

7 Algorytmy immunologiczne

Sławomir Wierzchoń , Krzysztof Ciesielski , Mieczysław A. Kłopotek

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 20-23

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Jedną z metod wykorzystywanych w informatyce jest naśladowanie natury. Do zadania wyodrębniania jednorodnych grup tematycznych w dużych zbiorach dokumentów tekstowych można użyć algorytmu inspirowanego mechanizmem formowania pamięci immunologicznej.

Go to article

Authors and Affiliations

Sławomir Wierzchoń

Krzysztof Ciesielski

Mieczysław A. Kłopotek

8 Gigantyczny magnetoopór

Józef Barnaś

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 24-27

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Gęstość zapisu informacji na twardych dyskach rośnie eksponencjalnie w czasie i w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat podwaja się średnio co około półtora roku.

Go to article

Authors and Affiliations

Józef Barnaś

9 Umykająca pamięć

Joanna B. Strosznajder

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 28-30

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Wbrew temu, co do niedawna sądzono, proces fizjologicznego starzenia się mózgu nie prowadzi do obumierania neuronów. Pojawiające się w późnym wieku problemy z pamięcią są spowodowane przede wszystkim zaburzeniami w przekazie informacji między komórkami nerwowymi i degeneracją połączeń synaptycznych.

Go to article

Authors and Affiliations

Joanna B. Strosznajder

10 Molekularne korzenie pamięci

Leszek Kaczmarek

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 31-33

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Na rozwój neurobiologii uczenia się i pamięci wielki wpływ ma olbrzymi postęp metodyczny wniesiony do badań mózgu przez biologię molekularną. Przełomowe okazały się badania nad złożonymi procesami regulacji ekspresji niektórych genów.

Go to article

Authors and Affiliations

Leszek Kaczmarek

11 Ukrzyżowani

Kamila Baraniecka

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 34-35

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

W Polsce do tradycji wielkanocnej należą misteria - widowiska nawiązujące do Męki i Zmartwychwstania. W przedstawieniach wielkanocnych wcielenie się w postać Chrystusa nie jest dla aktorów aktem pokuty, lecz aktem symbolicznym, odgrywanym na chwałę Zbawiciela.

Go to article

Authors and Affiliations

Kamila Baraniecka

12 Kosmos doskonale czarny

Stanisław Bajtlik

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 36-37

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Badania mikrofalowego promieniowanie tła, pamiątki po wczesnej młodości Wszechświata, doczekały się już dwóch Nagród Nobla.

Go to article

Authors and Affiliations

Stanisław Bajtlik

13 Ręczna orogeneza

Marta Rauch-Włodarska

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 38-39

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Świat zachłysnął się komputerami i oferowanymi przez nie możliwościami symulacji rzeczywistości, lecz w niektórych przypadkach nic nie zastąpi tradycyjnych metod i narzędzi.

Go to article

Authors and Affiliations

Marta Rauch-Włodarska

14 Pogański depozyt

Karol Modzelewski

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 40-43

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Authors and Affiliations

Karol Modzelewski

15 Kamienny album

Marcin Machalski

ACADEMIA. Magazyn Polskiej Akademii Nauk | 2008 | Nr 2 (14) 2008 Pamięć | 46-47

Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Muzeum Ewolucji PAN istnieje od 1984 roku, ale jego historia sięga roku 1968, kiedy w salach Pałacu Kultury i Nauki otwarto pierwszą wystawę o tematyce paleontologicznej. W marcu i kwietniu 2008 r. w Muzeum można zobaczyć wystawę ,,Fossil Art" autorstwa światowej sławy paleobiologa profesora Adolfa Seilachera.

Go to article