The first part of this article brings the author’s reply to the participants of the panel discussion of his book Culture as Verb (Anna Łebkowska, Jakub Momro, Tomasz Rakowski and Dorota Wolska). In the second part he outlines his premises and explains the analytical vocabulary that has enabled him to move from an active to a passive ‘verbal’ understanding of culture. He also draws a broad outline of prospective new research that would complement his project. Central to it is the exploration of what he believes is the dominant contemporary cultural experience, which is based on active participation. To characterize its most important features and forms we should make use of the following, newly defi ned analytical concepts – passivity, the present moment, immersion, and testimonial authority.

Deklarowane w naukach biomedycznych obiektywizm i autonomia, zarówno na poziomie badawczym, jak i praktyki klinicznej, pozwalają przypuszczać, że dziedziny te wolne są od retoryki genderowej. Przeprowadzone przez nas analizy języka wykorzystywanego w opisie procesu zapłodnienia oraz w obszarze reprodukcji wspomaganej pokazują, że dyskurs biomedyczny nie pozostaje neutralny wobec genderowych stereotypów. W niniejszym artykule głębszemu namysłowi poddałyśmy dwie cechy tradycyjnie przypisywane „naturze kobiecej”: pasywność, która pojawia się w podręcznikach biologicznych i medycz-nych opisujących proces zapłodnienia, oraz altruizm, zauważalny w debacie i praktyce w sferze reprodukcji wspomaganej.