Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 4
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The goal of this article is to show the interdependence of the reception of Don Quixote and the concept of identity. The argument is founded on the rejection of Don Quixote perceived as an invented character from the world of fiction and treating him instead as a Cartesian subject, in possession of the cogito faculty and defined by the truth. The Cartesian project, though, comes under pressure when the cogito constitutes itself by telling a story about itself. Cartesianism, a philosophy of consciousness, contains an embryo of a new reflection about subjectivity. With the new approach comes a positive reappraisal of the figure of Don Quixote and an acknowledgement of the key role of fiction in the process of becoming human. The liberation of identity from the tyranny of substantialism and the foundation of the subject on action has paved the way for treating the goals of action as originals produced by the subject rather than copies or reproductions.
Go to article

Authors and Affiliations

Iwona Krupecka
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Gdański
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The possibility and the ways of articulating subjectivity is the main theme of both the philosophical books and essays of Dobrosław Kot as well as his fiction, written under the pseudonym Wit Szostak. His approach is grounded in ‘the relational subject’, a notion which has been developed in numerous philosophical treaties and in literature. This article examines the ways and means of the constituting the textual subject in Kot's philosophical books, Subjectivity and Loss (2009), Dramatic Thinking (2016), and Odyssseus' Raft: An essay about migrants (2020) and tries to position his thought with regard to similar studies of the relational subject in contemporary humanities. The discussion ranges from second-person narration and the semantics of personal pronouns in the structure of literary works (i.e. points of contact between philosophy and literary discourse) to the functioning of implied and thematized information in literary narratives. Crucially, the tensions between these two forms of communication offer the textual subject an opportunity to articulate his position. Finally, all the analyses point to the conclusion that loss is indeed at the heart Dobrosław Kot’s work.
Go to article

Bibliography

● Arystoteles, Poetyka, przeł. H. Podbielski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1983, s. 26–28.
● Bal M., Narratologia. Wprowadzenie do teorii narracji, przekład zespołowy pod redakcją E. Kraskowskiej i E. Rajewskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012, s. 31.
● Baran B., Przedmowa [w:] Filozofia dialogu, red. B. Baran, Znak, Kraków 1991.
● Bartoszyński K., Dwa modele powieści: Milan Kundera i Umberto Eco, „Teksty Drugie” 1996, nr 6, s. 52–63.
● Bauman Z., Ponowoczesne wzory osobowe, „Studia Socjologiczne” 2011, nr 1 (200).
● Buber M. Ja i ty, przeł. J. Doktór, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1992.
● Butor M., Użycie zaimków osobowych w powieści, „Pamiętnik Literacki” 1970, nr 3 (61).
● Derrida J., Przemoc i metafizyka. Szkic na temat myśli Emmanuela Lévinasa [w:] tegoż, Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004, s. 196.
● Fludernik M., An Introduction to Narratology, przeł. z j. niemieckiego P. Häusler-Greenfield, M. Fludernik, Routlege, London – New York 2009, s. 160.
● Franczak J., Maszyna do myślenia. Studia o nowoczesnej literaturze i filozofii, Universitas, Kraków 2019.
● Heidegger M., Bycie i czas, przeł. B. Baran, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
● Heidegger M., Objaśnienia do poezji Hölderlina, przeł. S. Lisiecka, Wydawnictwo KR, Warszawa 2004.
● Hellich A., Heterologie. Między literaturoznawstwem a literaturą, [w:] Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego, red. D. Ulicka, IBL, Warszawa 2020.
● Kasperski E., Kierkegaard, Wydawnictwo Typografia, Pułtusk 2003.
● Kot D., Podmiotowość i utrata, Instytut Myśli Józefa Tischnera, Kraków 2009.
● Kot D., Myślenie dramatyczne, Copernicus Center Press, Kraków 2016.
● Kot D., Tratwa Odysa, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2020.
● Lalewicz J., Filozoficzne problemy językowej artykulacji podmiotowości, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej” 1976, t. 22, s. 295–316.
● Kundera M., Zasłona. Esej w siedmiu częściach, przeł. M. Bieńczyk, PIW, Warszawa 2006.
● Lévinas, Imiona własne, przeł. J. Margański, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000.
● Łebkowska A., Empatia. O literackich narracjach przełomu XX i XXI wieku, Universitas, Kraków 2009.
● Markiewicz H., Badacze literatury jako literaci, „Dekada Literacka” 1993, nr 20, s. 1, 4, 6.
● Melville H., Kopista Bartleby. Historia z Wall Street. Z dodatkiem esejów „Bartleby albo formuła” Gilles’a Deleuze’a, „Bartleby, czyli o przypadkowości” Giorgio Agambena, przeł. A. Szostkiewicz, Sic!, Warszawa 2005.
● Michalski M., Dyskurs, apokryf, parabola. Strategie filozofowania w prozie współczesnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003.
● Okopień-Sławińska A., Semantyka wypowiedzi poetyckiej. Preliminaria; Universitas, Kraków 2001.
● Rembowska-Płuciennik, Narracyjne podwojenie jaźni, [na:] http://rcin.org.pl/Content/65707/WA248_84892_bez-sygn_rembowska-narracyjne_o.pdf [dostęp: 26.01.2021].
● Rosner K., Narracja, tożsamość, czas, Universitas, Kraków 2006;
● Sawicki S., Między autorem a podmiotem mówiącym, „Pamiętnik Literacki” 1977, nr 68/2, s. 111–127.
● Siwak I., Tułaczka myślenia, „Twórczość” 2021, nr 1, [na:] https://tworczosc.com.pl/artykul/tulaczka-myslenia/ [dostęp: 3.08.2021].
● Siwiec M., „Ja” Króla-Ducha – rozpraszanie i scalanie, „Ruch Literacki” 2018, z. 1 (346), [na:] http://journals.pan.pl/Content/106956/PDF/RL+1-18+2-M.Siwiec.pdf?handler=pdf [dostęp: 1.03.2020].
● Sławiński J., O kategorii podmiotu lirycznego w: Wiersz i poezja. Konferencja teoretycznoliteracka w Pcimiu, red. J. Trzynadlowski, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1966.
● Szostak W., Chochoły, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2010.
● Szostak W., Cudze słowa, Powergraph, Warszawa 2020.
● Szostak W., Fuga, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2012.
● Szostak W., Kazimierz i głosy, O_KAZ. Literatura o Kazimierzu, vol. 2., Kraków 2017.
● Szostak W., List, w: Ojciec. Opowiadania, Biblioteka Newsweeka, Warszawa 2017.
● Szostak W., Niewidome cieśnie, „Znak” 2019, nr 10.
● Szostak W., Obrzędy, https://strefykontaktu.pl/files/docs/obrzedy.pdf [dostęp: 8.08.2021]
● Szostak W., Pogłosy, https://strefykontaktu.pl/files/docs/witxszostakxpoglosy.pdf [15.03.2020]
● Szostak W., Poniewczasie, Powergraph, Warszawa 2019.
● Szostak W., Sto dni bez słońca, Powergrah, Warszawa 2014.
● Szostak W., Wróżenie z wnętrzności, Powergraph, Warszawa 2015.
● Taylor Ch., Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, przeł. M. Gruszc-zyński i in., wstęp A. Bielik-Robson, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
● Tischner J., Filozofia dramatu, Znak, Kraków 2006.
● Tischner J., Inny. Eseje o spotkaniu, posłowie D. Kot, Znak, Kraków 2017.
Go to article

Authors and Affiliations

Ilona Siwak
1
ORCID: ORCID

  1. mgr, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article takes as its starting point the Greek term μεταξύ, a preposition meaning ‘between’, first turned into a noun in Plato’s Symposium, and in that substantivized form adapted for their own ends by a number of 20th-century philosophers, most notably by Simone Weil. In her Gravity and Grace (French: La Pesanteur et la grâce) she defines le metaxu as in-betweenness, a social and metaphysical category which embraces all that connects and divides (as, for example, a wall that both separates two prisoners and can be used by them to tap messages). In this article Weil’s concept of metaxu is applied to the language and then to various readings of two of Wisława Szymborska’s poems, ‘Funeral’ and ‘Elegiac Calculation’. Pragmalinguistics and semantics, too, play a role in the interpretation of these poems.

Go to article

Authors and Affiliations

Dorota Korwin-Piotrowska
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article presents a new approach to the interpretation of Juliusz Słowacki's Genesis from the Spirit (1844) from the perspective of the groundbreaking philosophical discourse of modernity. What it actually suggests is that the mystical Form of Słowacki's cosmic vision, believed to be an emanation of the Absolute or a vestige of Creation, has a historical and materialist core. This claim is based on a series of comparisons with passages from Hegel and the premises of the philosophy of Friedrich Schlegel. By following closely the spontaneous movement of inner tensions in Słowacki's poetic discourse this study demonstrates that it is driven his own philosophical project and less so by the discourse of mysticism.
Go to article

Bibliography

● Adorno Theodor, Horkheimer Max, Dialektyka oświecenia, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa 2010.
● Bielik-Robson Agata, Nowa Humanistyka: w poszukiwaniu granic, „Teksty Drugie”, nr 1, 2017.
● Blake William, Zaślubiny Nieba i Piekła, [w:] Manifesty romantyzmu. 1790–1830. Anglia, Niemcy, Francja, wyb. A. Kowalczykowa, Warszawa 1975.
● Brzozowski Stanisław, Legenda Młodej Polski, Studya o strukturze duszy kulturalnej, Kraków–Wrocław 1983.
● Coleridge Samuel, Aids to Reflection, [w:] tegoż, The Collected Works of Samuel Coleridge. Aids to Reflection, t. IX, Princeton 1993.
● Coleridge Samuel, O poezji czyli sztuce, [w:] Manifesty romantyzmu. 1790–1830. Anglia, Niemcy, Francja, wyb. A. Kowalczykowa, Warszawa 1975.
● Hegel Georg Wilhelm, Fenomenologia ducha, tłum. Ś. F. Nowicki, Warszawa 2010.
● Hegel Georg Wilhelm, Wykłady z filozofii dziejów, tłum. J. Grabowski i A. Landman, Warszawa 1958.
● J. G. Fichte, Teoria wiedzy. Wybór pism, t. 1, wyb. tłum i wstęp M. Siemek, Warszawa 1996.
● Kagarlicki Borys, Imperium peryferii. Rosja i system światowy, tłum. L. Leonkiewicz i B. Szulęcka, Warszawa 2012.
● Kojève Alexandre, Wstęp do wykładów o Heglu, tłum. Ś.F. Nowicki, Warszawa 1999.
● Kowalczykowa Alina, O „Genezis z Ducha”, „Pamiętnik Literacki”, nr 61/1, 1970.
● Maciejewski Marian, „Natury poznanie”w lirykach Słowackiego: dzieje napięć między podmiotem a przedmiotem, „Pamiętnik Literacki”, nr 57–1, 1966.
● Matuszewski Ignacy, Słowacki i nowa sztuka ( modernizm). Twórczość Słowackiego w świetle poglądów estetyki nowoczesnej. Studyum krytyczno-porównawcze, Warszawa 1904.
● Momro Jakub, Widmontologie nowoczesności. Genezy, Warszawa 2014.
● Nancy Jean-Luc, Lacoue-Labarthe Philippe, The Literary Absolute: The Theory of Literature in German Romanticism, transl. Ph. Barnard i Ch. Lester, New York 1988.
● Pawlikowski Jan Gwalbert, Mistyka Słowackiego, Lwów 1909.
● Prokopiuk Jerzy, Czy Słowacki gnostykiem był?, [w:] Słowacki mistyczny. Rewizje pod latach, red. A. Fabianowski, E. Hoffman-Piotrowska, Warszawa 2012.
● Schlegel Friedrich, Mowa o mitologii, [w:] Manifesty romantyzmu. 1790–1830. Anglia, Niemcy, Francja, wyb. A. Kowalczykowa, Warszawa 1975.
● Siemek Marek, Filozofia spełnionej nowoczesności – Hegel, Toruń 1995.
● Siemek Marek, Poznanie jako praktyka (prelegomena do przyszłej epistemologii), [w:] Marksizm w kulturze filozoficznej XX wieku, red. M. Siemek, Warszawa 1998.
● Słowacki Juliusz, Beniowski. Pięć pierwszych pieśni, [w:] tegoż, Dzieła, t. 3, Wrocław 1952.
● Słowacki Juliusz, Do emigracji o potrzebie idei, [w:] tegoż, Pisma prozą. Część druga. Pisma filozoficzne – pisma polityczne – pisma w sprawie koła Towiańczyków – pisma drobne, opr. W. Floryan, Wrocław 1959.
● Słowacki Juliusz, Genezis z Ducha, [w:] tegoż, Pisma prozą. Część druga. Pisma filozoficzne – pisma polityczne – pisma w sprawie koła Towiańczyków – pisma drobne, opr. W. Floryan, Wrocław 1959.
● Wyka Kazimierz, W kręgu „Genezis z Ducha”, „Pamiętnik Literacki”, nr 46/4, 1955.
Go to article

Authors and Affiliations

Kacper Kutrzeba
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków

This page uses 'cookies'. Learn more