TY - JOUR N2 - We współczesnych dyskusjach na temat racjonalności nauki spór dotyczy m.in. odpowiedzi na pytanie, czy istnieją uniwersalne reguły akceptacji, odrzucania lub wyboru koncepcji teoretycznych, zasługujące na miano racjonalnych. Pluralizm i relatywizm kryteriów racjonalności ma zdecydowanie więcej zwolenników. Odrzuca lub w znacznym stopniu kwestionuje klasyczne pojęcie racjonalności nauki jako poznania w pełni obiektywnego, prawdy jako jego celu oraz autonomicznego podmiotu jako jego twórcy. Czy Kant uznałby podnoszone w nieklasycznym ideale relatywność i wielość celów nauki i kryteriów racjonalności? Charakteryzując rolę podmiotu i zasad rozumu w systemie Kanta, formułuję tezę, że filozof ten broniłby potrzeby połączenia różnych, nawet początkowo niewspółmiernych teorii i aspektów doświadczenia w spójną całość, traktując to jako wymóg racjonalności nauki, i szerzej, racjonalności człowieka, jako istoty rozumnej i autonomicznej, twórcy zasad wyznaczających ludzkie poznanie i działanie. L1 - http://www.czasopisma.pan.pl/Content/100358/PDF/P.Filoz.%202-16%2036-M.Maciejczak.pdf L2 - http://www.czasopisma.pan.pl/Content/100358 PY - 2016 IS - No 2 EP - 403 KW - I. Kant KW - intelekt KW - rozum KW - nauka KW - racjonalność A1 - Maciejczak, Marek PB - Komitet Nauk Filozoficznych PAN PB - Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego DA - 2016 T1 - Pojęcie racjonalności w "Krytyce czystego rozumu" I. Kanta z perspektywy współczesnej SP - 391 UR - http://www.czasopisma.pan.pl/dlibra/publication/edition/100358 T2 - Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria ER -