Roman Ingarden in A Book about a Human Being uses the term ‘tragic’ three times with regard to man. The article follows his understanding of tragedy. Its types include: the tragedy of an inner splitting, the tragedy of incessant struggle, the tragedy of non‑fulfillment, the tragedy of passing away, and the tragedy of guilt. Axiological loneliness turns out to be a feature of all types of Ingarden’s tragedy.

The article aims to depict Jean-Paul Sartre’s concept of the human condition. It presents the main ideas of Sartre’s anthropological reflection (the man as an entity that is absolutely free, lonely, and doomed to experience the absurdity of the status of an ‘in-the-world-being’). Although Sartre’s thoughts have been criticized by the ‘philosophers of dialogue’, his anthropology still seems to express appropriately the complexity of the human condition in the context of everlasting and fundamental queries about the purpose and the sense of individual existence.

The article offers an existential interpretation of Roman Polanski’s movie: Two men and the wardrobe (1958). Despite a large number of publications dealing with Polanski’s work, there is still no single study that would directly and primarily show the philosophical and existential potential of this short film. This article aims to amend this situation and reveal this potential. The paper is divided into five parts. Firstly, it depicts the issue of loneliness presented in Polanski’s film, referring – secondly – to the recognition of selected existential philosophers (J. Ortega y Gasset, E. Lévinas, J.‑P. Sartre, A. Camus). Thirdly, the article presents the specificity of the grotesque and absurd motifs characteristic for the film, exposing their connection with the problem of loneliness raised in it. Fourthly, the paper interprets the Polish director’s short film in the context of an authentic way of existence. It refers to the philosophy of Martin Heidegger, and emphasizes the gap between ‘being oneself’ and belonging to community (society). Finally, the article presents a psychological‑existential reading of Polanski’s short film, paying attention to the psychological determinants of human existence.

Artykuł jest spojrzeniem na życie jednego z najwybitniejszych aksjologów polskich XX wieku. Henryk Elzenberg już od dzieciństwa był obywatelem Europy. Edukację szkolną pobierał w Szwajcarii, studia odbył na wydziale humanistycznym Uniwersytetu Paryskiego. W roku 1909 doktoryzował się na Sorbonie na podstawie pracy Le sentiment religieux chez Leconte de Lisle. Zawsze czuł się Polakiem o czym najdobitniej świadczy to, iż w roku 1914 na ochotnika wstąpił do Legionów Piłsudskiego i spędził na froncie 3,5 miesiąca, a w 1920 r. ponownie na ochotnika wstąpił do wojska i ruszył na wojnę z bolszewikami. W 1921 r. habilitował się w Krakowie na podstawie pracy Marek Aureliusz. Z historii i psychologii etyki w zakresie etyki i historii filozofii. Następnie pracował w Warszawie i w Wilnie. Po II wojnie światowej przybył do Lublina, by następnie osiąść w Toruniu. W latach 50. jako „niepoprawny idealista” został odsunięty od pracy ze studentami. Praca dydaktyczna nie była jego pasją, a tą była przede wszystkim działalność naukowa. W zasadzie wychował jednego ucznia, którym był poeta Zbigniew Herbert. Trudno przecenić wpływ Elzenberga-nonkonformisty nie tylko na twórczość, ale i postawę życiową Herberta. „Nie umrzeć jako pies na łańcuchu” to dewiza życiowa, którą niewątpliwie Mistrz zaszczepił swemu Uczniowi. Dla rzesz polskich intelektualistów pozostaje autorem prowadzonego przez całe życie dziennika intelektualnego Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu.

Celem artykułu jest przedstawienie filozoficznych ujęć samotności na przykładzie dwóch filmów: Przełamując fale Larsa von Triera oraz Ofiarowania Andrieja Tarkowskiego. Podobieństwo między tymi filmami dostrzegł Slavoj Žižek. Ich bohaterowie, Bess i Aleksander, aby ocalić to, co dla nich w życiu najważniejsze, decydują się zawierzyć Bogu i dokonać irracjonalnego aktu ofiary. Oba obrazy stanowią egzemplifikację fenomenu samotności opisywanego przez Mikołaja Bierdiajewa czy egzystencjalistów. W pierwszej części artykułu opisuję samotność jako przedmiot zainteresowania filozofii samotności, w drugiej skupiam się na analizie filmów.

Człowiek w każdym momencie swego życia jest równocześnie myślącą jednostką, która kieruje się wymogami kultury i cywilizacji, oraz żywym organizmem, podlegającym uwarunkowaniom biologicznym. Rozpatrując człowieka, trudno uniknąć jakiejś formy dualizmu. Samowiedza ludzi europejskiej cywilizacji naznaczona jest kartezjańskim dziedzictwem. Pokartezjański podmiot skupiony jest na ideach umysłu, na teoretycznych konstrukcjach i projektach. Traci świadomość swoich prawdziwych potrzeb, żyje niejako obok siebie, zgodnie ze swoim idealnym projektem, a nie z sobą jako osobą z krwi i kości. Popada w autoalienację, odcina się od życia, od biosfery. Wyalienowanemu z życia podmiotow i brak ontycznego zakorzenienia w bycie. Identyfikuje się z idealnym, mentalnym obrazem siebie i odrzuca swoje realne „ja”; myli swoje prawdziwe „ja” z kulturowo ukształtowanym obrazem. Rozwija narcystyczną osobowość, pozbawioną związku z życiem ciała, ze swoją wewnętrzną naturą. Obcość człowieka wobec biosfery zaczyna się od obcości wobec jego ciała i pozaracjonalnych sfer egzystencji. Ponowna integracja ze światem przyrodniczym, z samym sobą i otwarcie na pełnię doświadczenia życiowego są możliwe, gdy jednostki ludzkie ponownie doświadczą siebie jako istot żywych. Rozwiną wtedy postawę biofilną, co będzie znakiem tzw. ekologii wewnętrznej, czyli harmonii, integracji różnych sfer ludzkiej egzystencji.