Artykul prezentuje wstępne wyniki badań nad dynamiką przemian zbiorowisk zaroślowych IV ich inicjalnym stadium rozwojowym, pozyskane z 15 stałych powierzchni badawczych. Obserwacje prowadzone były w latach 1997-99 i są pierwszym etapem wieloletnich badań mających na celu poznanie struktury fitocenoz zaroślowych, składu gatunkowego oraz wewnętrznego zróżnicowania IV ich różnvch stadiach sukcesyjnych. Stwierdzono, że znaczny wzrost liczby krzewów pociąga za sobą zmniejszenie si, bogactwa llorystyczncgo płatu. ponadto zwiększa się rola gatunków ruderalnych oraz - przejściowo - łąkowych. Ubywa natomiast roślin pochodzących z muraw kserotermicznych i okrajków termofilnych. Zaobserwowano także istotny wpływ otoczenia na tempo zasiedlania się krzewów.