Dotychczasowe badania percepcji miast prowadzone były przy niskiej rozdzielczości przestrzennej, najczęściej przez uporządkowanie jednostek administracyjnych albo z wykorzystaniem mapy całego miasta, a następnie interpretowania umiejętności kartografi cznych respondentów. W niniejszej pracy przedstawiono podejście badawcze, w którym najpierw zostały wydzielone spójne wewnętrznie, wynikające z charakteru miejsca obszary badawcze, pokrywające całe miasto, a percepcję zbadano opierając się na bazie miejsc reprezentatywnych tych obszarów. Okazało się, że znaczną część percepcji determinuje struktura funkcjonalno-przestrzenna miejsca. Odmienne postrzeganie prawo- i lewobrzeżnej Warszawy okazało się jedynie stereotypem. Stymulacyjny charakter miasta dotyczył wyłącznie Śródmieścia, co sugeruje, że całościowy umysłowy obraz miasta powstaje na podstawie charakteru jego centrum. Zostało potwierdzone, że zieleń i woda jest niezbędnym elementem miejsca zamieszkania, pracy i wypoczynku oraz, że niezmiennie od ponad 35 lat najlepiej oceniany jest Trakt Królewski, od Starego Miasta do Wilanowa.

Charles Travis argues that perception has no representational content and consists only in the relation of direct presentation (acquaintance) of mind‑independent particulars. He bases his argument on an interpretation of Gottlob Frege’s writings. I argue against Travis that, according to Frege, not only perceptual beliefs but also perception as a presentation of particulars has representational content. The paper identifies three problems for the claim that perceptual acquaintance involves representation.

W artykule przedstawiono narzędzie – rozmyte mapy kognitywne FCM, które może być wykorzystane do modelowania percepcji krajobrazu. Metodologia pozostawia szanse na wprowadzenie uzupełniających lub alternatywnych zasad oceny, źródeł danych i zastosowań. Narzędzie FCM nadaje się do określania różnych scenariuszy działań, w zależności od np.: przewidywanych trendów użytkowania gruntów lub celów przyjętych w strategii planowania przestrzennego. Zarządzanie krajobrazem kulturowym wymaga uczestnictwa społeczności (zwłaszcza lokalnych) w procesie kształtowania krajobrazu tak, aby możliwy był wzrost jego jakości i akceptacji przy jednoczesnym minimalizowaniu konfliktów przestrzennych. Włączenie budowy map kognitywnych FCM jako narzędzia wspomagającego proces podejmowania decyzji na jednym z etapów (np. partycypacji społeczności lokalnej) w planowaniu przestrzennym umożliwia spełnienie tych wymagań.

Artykuł jest prezentacją programu nauczania przedmiotu „Podstawy projektowania architektonicznego – kompozycje” studentów pierwszego roku kierunku architektura Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Lubelskiej. Przykładowe prace studenckie zamieszczone w tekście są ilustracją wyników procesu dydaktycznego

Wizerunek/postrzeganie partii politycznej (PPP) należy do konstruktów, których zawartość oczekuje na taksonomię naukową. Brak konsensu wśród badaczy co do uniwersalnych kulturowo wymiarów PPP i narzędzi do ich pomiaru uniemożliwia systematyczną kumulację wiedzy na temat determinantów PPP i jego wpływu na decyzje wyborcze. Celem prezentowanych badań leksykalnych jest weryfikacja pięcioczynnikowej struktury PPP i walidacja skal do jego pomiaru. Artykuł przedstawia wyniki sześciu badań przeprowadzonych na polskich wyborcach w latach 2011–2019. Wyniki wskazują na wysoką stabilność pięcioczynnikowej struktury PPP na poziomie różnic indywidualnych (wyborcy) w wymiarach osobowościowych i pozaosobowościowych. Opracowane narzędzie pomiaru PPP cechują satysfakcjonujące wskaźniki psychometryczne oraz wysoka moc wyjaśniająca preferencji politycznych wyborców. Omówiono ograniczenia wynikające z różnych możliwych poziomów analizy struktury wizerunku partii na poziomie wyborcy versus partie.

The present study is the first attempt at examining the perception and evaluation of 10 internationally known political and religious leaders’ English pronunciation. 40 Polish students’ assessed their speech samples in terms of the degree of foreign accentedness, comprehensibility and acceptability. We examine whether the following factors affect the assessors’ judgements: their personal attitude to the speakers, the students’ level of English proficiency and the genetic proximity between between the speakers’ and the listeners’ L1s combined with the raters’ familiarity with foreign accents of English. It is demonstrated that the listeners’ attitude to the speakers has no impact on the ratings of the samples’ comprehensibility and accentedness, but plays an important role in their evaluations of acceptability. The participants’ level of English proficiency is crucial for their assessment of comprehensibility, but not accentedness and acceptability. Finally, the genetic proximity between the involved languages and the listeners’ familiarity with varieties of foreign-accented English are shown to be relevant for all the presented accent jugdements.

The paper presents the results of the research on the assessment of environmental conditions in selected university buildings — focused on building-surroundings relations. The research was conducted in 5 buildings in a few academic centers in Poland, using questionnaire technique. The respondents were students of architecture, art, psychology and landscape architecture, in the surveyed buildings (N=184). Analysis of the results — apart from the main finding of the general lack of the ‘space for students’ (including both individual workplaces and recreational spaces) — revealed the important role of the surroundings for the way of use and description of the buildings. ‘Location’ and generally ‘external’ elements such as garden, greenery and small architecture for recreation, the ‘edges’ of the building (such as the elevation and the roof) as well as the direct visual connections, constituted the largest group among all respondents’ ‘strengths’ of analyzed buildings. A significant and puzzling exception in this group is the latest in the analyzed WICA building in Lublin — best evaluated in terms of functionality but also described with the most neutral terms (on the ‘positive’ scale), whose students (N=31) in their assessments and descriptions do not take into account (or do not notice) the building-environment relationship. The analysis of the results revealed individualized image of the places. ‘Functionality’ occured to be not the only one predictor of behavioral and emotional bonds with places; the important role is also — as it seems — played by a ‘friendly’ environment. This — basing on the analysis of the content — means both selected aspect of urban relationships (accessibility, public transportation, facilities), but also the quality (beauty and utility) of landscape architecture.

The distinction between primary and secondary qualities, most famously outlined by Galileo, and subsequently supported, inter alia, by Descartes and by Locke, has widely been considered one of the crucial factors in the development of modern idealism. In its contemporary form, the distinction identifies some of the perceived properties as mental phenomena due to their content and structural dependence on the mind. However, this account of the primary/secondary distinction is largely different from its original version developed by the above-mentioned philosophers, within whose work the mental being of the perceived qualities was demonstrated objectively, from the conceptually-derived nature of matter, and not subjectively, by referring to the mind’s participation in the cognitive process. It was only at the next stage of the early modern subjectivisation of sense perception, best exemplified by such philosophers as Arnold Geulincx and Richard Burthogge, that the creative role played by the mind in sensation and, consequently, the mind-dependency of the sensible qualities was recognised – a turn influenced by the reinterpretation of Aristotelian philosophy offered by Jacopo Zabarella and the Paduan school, as well as by anti-Aristotelianism of the kind developed in Netherlands. Furthermore, the two different approaches to the primary/ secondary distinction can be linked with two main types of post-Cartesian idealism, i.e. Berkeleian and Kantian – a claim for which illustrative evidence from British philosophy, namely from Berkeley’s and Burthogge’s respective theories, can be drawn.

Many contemporary technical elements (such as railings, light switches, power sockets, security cameras, etc.) have a very different aesthetic from the historical interiors to which they are added. Their placement in historical architectural interiors raises the question of their visibility and their power to disrupt the visual unity of an indoor space. Using logical argumentation and knowledge from the psychology of perception, a phenomenon from the discipline of architecture — the phenomenon of the perception of these elements — was analysed. Logical analysis showed that these additions do not disturb the harmony of the interior and that it does not lose its historical character. The conclusion is that their presence in the field of vision is not a radical interference with the monument.