Kolekcje i zbiory muzealne można prezentować w rozmaity sposób. Między innymi tym zagadnieniem zajmują się studia muzealne.

W zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie znajdują się cztery niewielkie zespoły, pochodzące ze wschodnich ziem dawnej Rzeczpospolitej. Należały one do zbioru Józefa Choynowskiego i jako depozyt Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, trafiły w 1923 r. do kolekcji Muzeum. Reprezentują one dość szeroki horyzont czasowy, od początków wieku XVI do połowy XVII. Ich składy są podobne do skarbów z tego okresu, a wielkość pozwala określić je jako zawartość sakiewek. Starsze ze skarbów mają homogeniczny charakter, późniejsze są bardziej zróżnicowane, zawierając m.in. wiele monet fałszywych. Okoliczności ich depozycji nie są znane.

Biblioteka Rady Miasta Gdańska, obok rękopisów oraz druków, gromadziła kolekcje naturaliów, a także obiektów artystycznych o charakterze encyklopedycznym, które pozostawały w ścisłej łączności z działalnością książnicy. Pochodzące głównie z darów zbiory swym profilem bliskie były tworzonym od końca XVI wieku kolekcjom o charakterze publicznym, służącym nowożytnej edukacji i rozwojowi nauki. Przy kategoryzacji obiektów z gdańskich zbiorów kierowano się kryteriami funkcjonującymi już w XVI wieku, wyróżniając naturalia (zwierzęta, rośliny, minerały), instrumenty matematyczne, numizmaty antyczne i współczesne, artificialia (dzieła sztuki) oraz sprzęt sal bibliotecznych. Zgodnie z nimi w 1701 roku wykonano odpowiedni, odrębny inwentarz, zachowany w zbiorach Biblioteki. Pod względem różnorodności obiektów i szczegółowości ich opisów zbiór biblioteczny przewyższa identyfikowane dotąd gdańskie kolekcje prywatne. Wśród bibliotecznych naturaliów wyróżniały się minerały wraz z kilkoma okazami koralowca i bursztynu. Właśnie na ich przykładzie starano się ukazać jeden z najważniejszych problemów nauki w przyrodoznawstwie XVI i XVII wieku, jakim była klasyfikacja naturaliów i znalezienie właściwych kryteriów dla ich uszeregowania.

Burmistrz Gdańska Gottfried Schwartz (1716–1777) był majętnym wytwórcą srebrnych nici, który interesował się sztuką i nauką. Zgromadził cenne zbiory malarstwa oraz naukowych instrumentów. Kolekcjonował także wyroby z porcelany, kości słoniowej i brązu. Był również właścicielem jednej z najokazalszych kolekcji numizmatów w mieście. Schwartz w testamencie sporządzonym w 1776 roku zapisał gdańskiemu Gimnazjum Akademickiemu i Bibliotece Rady Miasta Gdańska kolekcję numizmatyczną zawierającą około 3000 monet i medali oraz liczący 110 pozycji księgozbiór o tematyce numizmatycznej, W artykule dokonano rekonstrukcji katalogu tego księgozbioru, obecnie znajdującego się w zasobach Biblioteki Gdańskiej. Księgozbiór numizmatyczny Schwartza był tematycznie związany z zawartością kolekcji właściciela, widoczna jest współzależność pozycji książkowych oraz zgromadzonych monet i medali. Na podstawie wiadomości o zawartości zaginionej kolekcji można sądzić, że każdemu rodzajowi numizmatów odpowiadały jakieś opracowania w księgozbiorze.