Artykuł przybliża dzieje konkursu i projektowania gmachu przeznaczonego pierwotnie dla Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie (obecnie siedziby m.in. Centrum Spotkania Kultur). Omówiono zarówno koncepcje lokalizacji budowli oraz uwarunkowania urbanistyczne, jak i różne projekty koncepcyjne teatru, nagrodzone i wyróżnione w konkursie architektonicznym z przełomu lat 50. i 60. XX w. W dalszej części artykułu została opisana – pionierska w wymiarze ogólnopolskim – koncepcja sceny eksperymentalnej, zaproponowana przez Kazimierza Brauna na początku lat 70. XX w. Tłem dla rekonstrukcji historii projektowania i budowy gmachu są przemiany w stylistyce i aranżacji światowej architektury teatralnej ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki Europy Środkowo-Wschodniej.