Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 5
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Dziedzictwo Arystotelesa stanowi istotny punkt w historii refleksji nad statusem embrionu ludzkiego. Wypr acowana przez Stagirytę koncepcja rozwoju prenatalnego człowieka wyznaczyła horyzonty myślowe nie tylko w dziedzinie filozofii, ale także medycyny. Arystotelesowskie tezy z zakresu antropologii były również fundamentem dla refleksji nad oceną moralno-prawną przerywania ciąży. Celem analiz jest zrekonstruowanie statusu embrionu ludzkiego według Arystotelesa w oparciu o trzy fundamentalne zagadnienia: natury embrionu ludzkiego, jego animacji oraz natury duszy. Podjęta zostaje również próba wykazania zależności między tymi zagadnieniami. Przesłanki empiryczne stanowią bazę wyjściową dla analizy kategorii filozoficznych zogniskowanych przede wszystkim na pojęciu „duszy rozumnej”. Koncepcja Arystotelesa zakłada animację opóźnioną embrionu ludzkiego. Empiryczne i metafizyczne kategorie znajdują odzwierciedlenie w głoszonych przez Arystotelesa poglądach na temat dopuszczalności przerywania ciąży.
Go to article

Authors and Affiliations

Łukasz Chodorowski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Like all religions Islam, too, has substantial ethical contents. The unique character of Islamic ethics, however, comes from the fact that it is entirely rooted in religion and so cannot be separated from it. Thus it is formed by the teaching of the Quran, to which the way of life of the Prophet Muhammad (sunnah) offers explanations. Man’s behavior in this sense is an act of either obedience or disobedience to God himself. It is also true that in the Muslim world a philosophical conception of ethics has evolved mainly due to Islam’s encounter with Greek culture. The central concept of Islamic ethics is character (khuluq), which is the state of man’s soul. It is in his character that man develops a tendency to perform either good or bad actions. Such understanding of human dispositions has much to do with Aristotle’s perception of man’s inner state that guides him to good or evil actions. These preliminary basic clarifications on Islamic ethics are then followed by brief accounts of select issues of moral life. Among those there are three main virtues (justice, kindness, charity) and vices (indecency, wickedness, oppression), marriage and the family, or the sanctity of human life (implying an ethical rejection of abortion and euthanasia).

Go to article

Authors and Affiliations

Ks. Sławomir Nowosad
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Artykuł powstał na podstawie analizy dwudziestu pięciu wywiadów jakościowych z kobietami popierającymi protest obywatelski przeciwko orzeczeniu TK z 22 października 2020 zakazującemu aborcji z powodu przesłanek embriopatologicznych. Jest on poświęcony rekonstrukcji dynamiki emocji doświadczanych przez kobiety – początkowo indywidualnie, a następnie w ramach wspólnoty buntu na różnych etapach jej trwania i rozpadu. Autorki zaprezentowały kontekst emocji przeżywanych zarówno indywidualnie jak i kolektywnie oraz pokazały, jak utrata poczucia bezpieczeństwa ontologicznego w konsekwencji wyroku prowadziła do pojawiania się lęku i smutku u badanych. W tekście opisano również, jak wspominane uczucia ewoluowały w gniew mobilizujący do zaangażowania w protest. Pokazano, jak początkowa energia wspólnych manifestacji zaczęła się wypalać i skutkowała rozczarowaniem, kiedy podstawowy cel protestów nie został osiągnięty. Autorki wskazały, że pomimo rozgoryczenia sytuacją, kobiety ani w czasie manifestacji ani później nie były „uwięzione” w trudnych emocjach i wytwarzały strategie przywracania stabilności emocjonalnej i budowania poczucia wolności pomimo systemowych ograniczeń.
Go to article

Bibliography

1. Ahmed, Sara. 2013. Ekonomie afektywne. Przekład Monika Głosowicz. Opcje, 2: 16–22.
2. Alexander, Jeffrey. 2004. Toward a Theory of Cultural Trauma. In: J. Alexander, R. Eyerman, B. Giesen, N. J. Smelser, P. Sztompka, eds. Cultural Trauma and Collective Identity. Berkeley: University of California Press, 1–30.
3. Archer, Margaret. 2013. Jak porządek społeczny wpływa na ludzkie sprawstwo? Refleksyjność jako mechanizm pośredniczący między strukturą a sprawstwem. Przekład Tomasz Skoczylas. W: A. Mrozowicki, O. Nowaczyk, I. Szlachcicowa, red. Sprawstwo. Teorie, metody, badania empiryczne w naukach społecznych. Kraków: Nomos, 19–35.
4. Averill, James. 1980. A constructivist view of emotions. In: R. Plitchik, H. Kellerman, eds. Emotion: Theory, research and experience. New York: Academic Press, 305–339.
5. Averill, James. 1993. Illustrations of anger. In: R.B. Felson, J.T. Tedeschi, eds. Aggression and violence: Social interactionist perspectives. Washington DC: American Psychological Association, 171–192.
6. Bachtin, Michaił. 1975. Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa Średniowiecza i Renesansu. Przekład Anna i Andrzej Goreniowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
7. Bartkowski, Jerzy. 2006. Politycy jako administratorzy. Elita rządowa jako grupa zarządzająca. W: J. Raciborski, red. Elity rządowe III RP 1997–2004. Portret socjologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 283–322.
8. Bauman, Zygmunt. 2008. Płynny lęk. Przekład Janusz Margański. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
9. Buksiński, Tadeusz. 2017. Moralność publiczna i jej wpływ na funkcjonowanie sfery publicznej. Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie, 74: 29–46. DOI: 10.21008/j.0239-9415.2017.074.02.
10. Castells, Manuel. 2008. Siła tożsamości. Przekład Sebastian Szymański. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
11. CBOS. 2020. O dopuszczalności przerywania ciąży i protestach po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Komunikat z badań nr 153. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_153_20.PDF. Dostęp 19.11.2021.
12. Ferro, Marc. 2013. Resentyment w historii. Zrozumieć nasze czasy. Przekład Wojciech Prażuch. Warszawa: Czytelnik.
13. Fuszara, Małgorzata. 2021. Feminizm stosowany, czyli bunt kobiet AD 2020, wykład wygłoszony 28 stycznia 2021 r. w ramach Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ. https://www.youtube.com/watch?v=l2FlUHBnjnk. Dostęp 16.11.2021.
14. Gadowska, Kaja, Winczorek Jan. 2013. Sfera publiczna – funkcje, dysfunkcje, normy oficjalne i nieoficjalne. Studia Socjologiczne 2013, 1: 5–18.
15. Gilligan, Carol. 2013. Chodźcie z nami! Psychologia i opór. Przekład Sergiusz Kowalski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
16. Habermas, Jürgen. 2007. Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Przekład Małgorzata Łukasiewicz, Wanda Lipnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
17. Hanisch, Carol. 1969/2006. The Personal Is Political, Notes from the Second Year: Women’s Liberation 1970. https://webhome.cs.uvic.ca/~mserra/AttachedFiles/PersonalPolitical.pdf. https://webhome.cs.uvic.ca/~mserra/AttachedFiles/PersonalPolitical.pdf. Dostęp: 24.11.2021.
18. Jenkins, Sharon Rae, Baird Stephanie. 2002. Secondary traumatic stress and vicarious trauma: A validational study. Journal of Traumatic Stress, 15, 5: 423–432. DOI: 10.1023/A:1020193526843.
19. Jarosz, Maria. 2004. Władza, przywileje, korupcja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
20. Korolczuk, Elżbieta, Kowalska Beata, Ramme Jennifer, Snochowska-Gonzalez Claudia, red. 2019. Bunt kobiet: czarne protesty i strajki kobiet. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
21. Krajewski, Marek. 2020. (Nie)nawidzenia. Świat przez nienawiść. Kraków: Universitas.
22. Marody, Mirosława, Giza-Poleszczuk Anna. 2004. Przemiany więzi społecznych. Zarys teorii zmiany społecznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
23. Minden, Joe. 2021. Ty tu rządzisz. Jak ujarzmić lęk i przestać się zamartwiać. Przekład Agnieszka Kasprzyk. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
24. Munro, Ealasaid. 2013. Feminism: A Fourth Wave? Political Insight, 4, 2: 22–25. DOI:10.1111/2041-9066.12021.
25. Seligman, Martin, Elaine Walker, David Rosenhan. 2003. Psychopatologia. Przekład Joanna Gilewicz, Aleksander Wojciechowski. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
26. Turner, Jonathan H., Jan E. Stets. 2009. Socjologia emocji. Przekład Marta Bucholc. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
27. Walczak, Agnieszka. 2021. Agnieszka w ciąży pozamacicznej usłyszała w szpitalu w Kaliszu: Mamy związane ręce, musimy czekać. Gazeta Wyborcza, 7 listopada 2021. https://kalisz.wyborcza.pl/kalisz/7,181359,27773929,mamy-zwiazane-rece-uslyszala-agnieszka-ktora-w-pozamacicznej.html. Dostęp 15. 11. 2021.
28. Waluś, Monika. 2021. 30-letnia Izabela zmarła przez zakaz aborcji? Prokuratura w Katowicach zbada okoliczności śmierci ciężarnej kobiety. Wysokie Obcasy, 1 listopada 2021. https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,163229,27755835,ani-jednej-wiecej.html?_ga=2.256191810.832421217.1637874198-1043636594. 1636368013. Dostęp 25.11.2021.
29. Wesołowski, Włodzimierz. 2004. Warstwa polityków: ewolucja bez postępu. Studia Socjologiczne, 3: 19–61.
Go to article

Authors and Affiliations

Monika Frąckowiak-Sochańska
1
ORCID: ORCID
Marta Zawodna-Stephan
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article deals with one of the most pressing topics in bioethics, namely the attitude to abortion. The author focuses on the interpretation of this practice as a kind of conflict between a woman and the fetus that she gestates (this conflict concerns women’s rights and duties to the fetus, its interests, and the moral status of the fetus in general). Considering several variants of arguments which protect women’s right to abortion (primarily utilitarian arguments based on analogy), the author tries to identify the structure of argumentation. Finally, she presents her own argument against the practice of terminating pregnancy.

Go to article

Authors and Affiliations

Kateryna Rassudina
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article outlines the state of public debate on abortion and family planning, issues which were connected with the perception of large families with many children, as a background to the coverage of all these themes by Przyjaciółka, a mass circulation women’s weekly in the period 1956–1975. The magazine was certainly committed to the goal of raising women’s self-awareness. The emancipatory agenda was pursued systematically by information, education, and discussions of letters from readers about their personal problems, together with advice how to deal with them.
Go to article

Bibliography

Źródła archiwalne
Archiwum Akt Nowych, RSW „Prasa” Zarząd Główny, Dział Wydawniczy, Warsztat dziennikarski, treść czasopism wydawanych przez RSW „Prasa”, Analiza, k. 38–49.

Akty prawne
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 maja 1956 r. w sprawie przerywania ciąży, Dz.U. 1956 r., nr 13, poz. 68.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 grudnia 1959 r. w sprawie przerywania ciąży, Dz.U. 1960 r., nr 2, poz. 15.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, Dz.U. 1956 r., nr 12 poz. 61.

Prasa
„Przyjaciółka” 1956–1975.

Opracowania
Budnik A., Piekło kobiet – współczesny obraz prawa do aborcji w przestrzeni medialnej. Casus niewolenia kobiet czy ich emancypacji?, „Ars Educandi” 2016, t. 13.
Czajkowska A., O dopuszczalności przerywania ciąży. Ustawa z dnia 27 kwietnia 1956 r. i towarzyszące jej dyskusje, [w:] Kłopoty z seksem w PRL. Rodzenie nie całkiem po ludzku, aborcja, choroby, odmienności, red. P. Barański, A. Czajkowska, A. Wochna-‑Tymińska, Warszawa 2012.
Iganciuk A., „Ten szkodliwy zabieg”. Dyskursy na temat aborcji w publikacjach Towarzystwa Świadomego Macierzyństwa/ Towarzystwa Planowania Rodziny (1956–1980), „Zeszyty Etnologii Wrocławskiej” 2014, nr 1 (20).
Jakubowska W., Działalność Towarzystwa Świadomego Macierzyństwa w okresie 1957– 1967, [w:] X lat Towarzystwa Świadomego Macierzyństwa, Warszawa 1967.
Klich‑Kluczewska B., Making up for the Losses Of War: Reproduction Politics In Post-War Poland, [w:] Woman and Men at War: A Gender Perspective on World War II and its Aftermath in Central and Eastern Europe, red. M. Röger, R. Leiserowitz, Osnabrück 2012.
Klich‑Kluczewska B., Perkowski P., Obiekty biopolityki? Zdrowie, reprodukcja i przemoc, [w:] Kobiety w Polsce 1945–1989: Nowoczesność — równouprawnienie — komunizm, red. K. Stańczak‑Wiślicz, P. Perkowski, M. Fidelis, B. Klich‑Kluczewska, Kraków 2020.
Konopka A., Strategie nacisku. Prasa kobieca w latach 1956–1959 a dostęp do w pełni legalnej aborcji w PRL‑u, [w:] Kobiety wobec dominacji i opresji, red. I. Desperak, E. Hyży, I.B. Kuźma, E. Pietrzak, Łódź 2019.
Kuźma‑Karkowska S., Walka z „babkami” o zdrowie kobiet: medykalizacja przerywania ciąży w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku, „Polska 1944/45– 1989. Studia i Materiały” 2017, nr 15.
Maciejewska M., Aborcja w PRL‑u. Ustawa o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z 1956 r. w kontekście feministycznym, [w:] PRL bez uprzedzeń, red. J. Majmurek, P. Szumlewicz, Warszawa 2010.
Randall A.E., „Abortion will deprive you of happiness!” Soviet reproductive politics in the post‑Stalin era, „Journal of Women’s History” 2011, nr 23 (3).
Soja S., Zmiany w polskim prawie karnym w zakresie dopuszczalności przerywania ciąży na przestrzeni dwudziestolecia międzywojennego do czasów współczesnych, „Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych: miscellanea” 2017, t. 7.
Zajko‑Czochańska J., Sokołowska U., Listy czytelniczek do „Kobiety i Życia” i „Przyjaciółki” jako źródło badań codziennego życia kobiet w PRL, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych” 2020, nr 2 (9).
Go to article

Authors and Affiliations

Justyna Zajko-Czochańska
1
ORCID: ORCID

  1. doktorantka, Wydział Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu w Białymstoku

This page uses 'cookies'. Learn more