Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 3
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

Bezludne wyspy pojawiają się w dwóch tekstach Gilles’a Deleuze’a. Pierwszy z nich to krótki esej z lat 50. pt. Causes et raisons des îles désertes, drugi to appendyx do Logiki sensu – Michel Tournier i świat bez bliźniego z roku 1969. Rekonstrukcji drugiego z tych tekstów dokonał Jakub Tercz w artykule Bliźni w filozofii Deleuze’a („Przegląd Filozoficzny” 2015, nr 1). Doceniam tę pracę, chociaż nie podzielam jej wniosków. Za problemy z właściwą interpretacją pojęcia bliźniego (i jego „zniknięcia”) w dużej mierze odpowiada sam Deleuze. Jego lektura powieści M. Tourniera Piętaszek czyli otchłanie Pacyfiku, bazująca na kategoriach transcendentalnych, intersubiektywnych struktur, zapoznaje obecne tam materialistyczne potencjały. Pod tym względem bardziej obiecujący – choć zarazem ezopowy i ezoteryczny – wydaje się wcześniejszy ze wspomnianych tekstów Deleuze’a. Rozpoznaje on, że w historii Robinsona obecne są także stawki polityczne, a jego mit daje się czytać, a nawet należy to robić, w sposób krytyczny (w marksowskim, a nie w kantowskim sensie). Dlatego w ostatniej części artykułu oddaję głos Tournierowi i jego Piętaszkowi, aby razem z nimi pomyśleć bardziej immanentystyczną i obfitszą w linie ujścia teorię robinsonady.
Go to article

Authors and Affiliations

Jędrzej K. Brzeziński
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

This article is an attempt at interpreting the experimental verse of two Warsaw Futurists, Aleksander Wat's namopaniki and Anatol Stern's romans Peru [ A romance of Peru]. A series of analyses, conducted from the perspective of the materiality of language, indicates that the key to the generic status of Wat's verse is to be sought in the concept of metamorphism. Indeed, his namopaniki are best described as metamorphic poems in which the dynamic of transformation gets the better of both their linguistic material and their presumptive subjects. By associating the linguistic experiments of the two Warsaw Futurists, who came from Jewish families, with the situation of ‘being a stranger to one's language’ (Deleuze and Guattari) and Jacques Derrida's chafing at monolingualism, the article argues that Wat's and Stern's early poetic practice represents a turn to ‘minority art’, i.e. a form of discourse subversive of the dominant hierarchies of the ‘majority’ language and literature. Furthermore, the Deleuzian concept of minor literature ( littérature mineure) may be used to seek a finer differentiation between the Warsaw Futurist avant-garde and the East or West European models of Futurism and Dadaism.
Go to article

Authors and Affiliations

Marta Baron-Milian
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Śląski
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

At the core of Kazimierz Tetmajer’s lyricism is the perception of transcendental absence, which provokes a range of unsettling reactions like fear, horror, or scorn (irony), and, in turn, the need to regain some sort of balance. This article analyzes all elements of this paradigmatic situation, especially the poet’s owing up to those reactions, his attempts to come to terms with them, and, if possible, to work out a way of converting their negativity into something that he actually wanted. At all times, it seems, he looks hard for the adequate means to express his emotional states. Struggling to express the inexpressible, he performs acts of creation which, however, do not produce anything (i.e. ‘nothing’ or ‘lack’). This outcome sets in motion, largely beyond conscious control, an emotional reaction, the affect of emptiness and lack ( l’affect de vide et de manque). That emptiness constitutes a certain whole, or, more precisely, a negative figuration of lack. Attempts to make sense of it endow it with a new, spatial quality – it is a site where lack becomes nothing ( le néant), but at the same time is reconstituted as a space which can engulf the human subject. This precarious situation defines in a way the human condition. The poet, as Tetmajer’s poetry shows, is stuck in a loop. The creative act is elicited by a lack which he tries to control, fill in, and master, yet all the attempts to find an adequate expression or figuration are in vain. They merely recreate the original absence (lack).
Go to article

Bibliography

● Bobrowska B., „Mythmaking – Shelley i Tetmajer jako piewcy natury (Uwagi na marginesie cyklu „Podczas wiatru z Tatr”), [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, P. Próchniaka i M. Stali, Kraków 2003.
● Czabanowska-Wróbel A., Wyobraźnia akwatyczna Młodej Polski, [w:] tejże, Sprzeczne żywioły. Młoda Polska i okolice, Kraków 2013.
● Fazan K., Szczera poza dekadenta. Kazimierz Przerwa-Tetmajer: między epistolografią a sztuką, Kraków 2001.
● Flis-Czerniak E., „Zmierzchów żałoba”. Melancholia w twórczości poetyckiej Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Bolesława Leśmiana, [w:] Literackie zmierzchy dziewiętnastowieczności, red. S. Brzozowska, A. Mazur, Opole 2013.
http://sensualnosc.bn.org.pl
● Jakóbczyk J., Kazimierz Przerwa-Tetmajer. Zbliżenia, Katowice 2001.
● Jasionowicz S., Pustka we współczesnym doświadczeniu poetyckim, Kraków 2009.
● Kęsikowa U., Język poezji Kazmierza Tetmajera, Gdańsk 1988.
● Kochanowski M., „W wir tej nocy diabli biorą” – wiry w poezji modernistycznej. Wstępne rozpoznania, [w:] Noc. Symbol – temat – metafora, t. II: Noce polskie, noce niemieckie, red. J. Ławski, K. Korotkich, M. Bajko, Białystok 2012.
● Okulicz-Kozarynowie M. i R. , Tatry – obraz wszechświata. Interpretacja „Nieskończoności” Kazimierza Tetmajera, [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje…
● Kurkiewicz M., Tętno epoki. Miejsce i rola motywu krwi w literaturze Młodej Polski, Bydgoszcz 2013.
● Kuźma E., O poetyce negatywnej. Od poetyki do poetologii, od poetologii do metapoetyki, [w:] Poetyka bez granic, pod red. W. Boleckiego i W. Tomasika, Warszawa 1995.
● Kwiatkowski J., Od katastrofizmu solarnego do synów słońca, [w:] Młodopolski świat wyobraźni, studia i eseje pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Kraków 1977.
● Lorentowicz J., Wędrowiec przez pustki, „Tygodnik Ilustrowany” 1913, nr 17.
● Nycz R., Język modernizmu. Prolegomena historycznoliterackie, wyd. 2, Wrocław 2002.
● Pilch U.M., Afekt wobec braku. Poezja Bolesława Leśmiana, „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze” nr 7 (2018) Czytanie Leśmiana.
● Pilch U.M., Strach nicości – młodopolska liryka wobec kategorii braku, [w:] Śmiech i strach w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku, pod red. H. Ratusznej, M. Kaźmierczyka, A. Łazickiej, Toruń 2019.
● Podraza-Kwiatkowska M., „Wędrowiec przez pustki wieczyste”. O poezji Kazimierza Tetmajera, „Życie Literackie” 1968, nr 24.
● Podraza–Kwiatkowska M., Pustka – otchłań – pełnia. Ze studiów nad młodopolską symboliką inercji i odrodzenia, [w:] tejże, Somnabulicy, dekadenci, herosi, Kraków 1985.
● Próchniak P., „W pustce”. Osiem notatek o jednym wierszu Kazimierza Przerwy-Tetmajera, [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje.
● Sienkiewicz B., Tetmajer – między obecnością a jej śladem, [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje, dz. cyt.
● Stala M., Rozbita dusza i jej cień. Pytanie o człowieka w poezji Kazimierza Tetmajera, [w:] tegoż, Pejzaż człowieka. Młodopolskie myśli i wyobrażenia o duszy, duchu i ciele, Kraków 1994.
● Suszek E., Figuracje braku i nieobecności. Miłobędzka, Białoszewski, Kozioł, Kraków 2020.
● E. Bartos, Figury braku. O prozie Stanisława Dygata, Katowice 2016.
● Świeściak A., Melancholia w poezji polskiej po 1989 roku, Kraków 2010.
● Świeściak A., Przemiany poetyki Ryszarda Krynickiego, Kraków 2003.
● Włodarczyk J., Tetmajerowskie credo – o wierszu „Ta trawa, której nikt nie kosi”, [w:] Poezja Kazimierza Tetmajera. Interpretacje, pod red. A. Czabanowskiej-Wróbel, P. Próchniaka, M. Stali, Kraków 2003.
● Wojda D., Milczenie słowa. O poezji Wisławy Szymborskiej, Kraków 1996.
Go to article

Authors and Affiliations

Urszula Pilch
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Jagielloński, Kraków

This page uses 'cookies'. Learn more