Nad Bałtykiem, niezależnie od wielorakich związków handlowych istniejących między członkami różnych środowisk kupieckich, ważną rolę odgrywały spółki, czy może ściślej: umowy zawierane między kupcami i szyprami. Były to tzw. sendeve, z biegiem lat powstające w coraz większej liczbie. Nie wkraczając w różne formy ich działania, takie jak przekazywanie pieniędzy w „wierne ręce” celem dokonywania transakcji, upoważnienie jednego wspólnika do prowadzenia operacji handlowych w imieniu całej spółki, w artykule przybliżono takie związki kupieckie, których działalność znalazła odbicie w zachowanych źródłach (głównie w księgach cła palowego). Analiza tych materiałów pozwala na wyciągnięcie kilku wniosków. Możemy stwierdzić, iż spółki okrętowe nie były najczęściej spotykaną formą organizacji frachtu, jako że indywidualne przedsięwzięcia właścicieli statków stanowiły blisko połowę żeglugi bałtyckiej. Łączna masa towarowa przewożona przez spółki handlowe była wyższa od tej, która była dziełem indywidualnych przedsiębiorców, żeglugę gdańską w znacznym stopniu organizowali jednak kupcy będący jednocześnie właścicielami statków. Można też stwierdzić, że do końca XV stulecia sendeve, spółka zawierana między przewoźnikiem i właścicielem towarów, nie wyparła z wielkiego handlu indywidualnych przedsiębiorców.

W artykule omawiam trzy strategie argumentacyjne na rzecz tezy, że zdania niereistyczne są metaforyczne: argumentację epistemologiczną ze spostrzeżeniowego sensu spójki jest, argumentację semiotyczną z zasadniczego rozumienia tej spójki oraz argumentację semiotyczną opartą na kryteriach metaforyczności czasowników. Żadna z nich nie wydaje się skuteczna. Uznanie wszystkich zdań niereistycznych – i występującej w nich spójki – za metaforyczne zdaje się niemożliwe bez uprzedniego przyjęcia ontologii reistycznej.

Przedmiotem pracy są uwagi Jerzego Pelca dotyczące pojęcia kłamstwa i kłamania opublikowane w O pojęciu kłamstwa – z punktu widzenia semiotyki (1990). Przedstawioną w niej definicję kłamania porównuję z warunkami nakładanymi na to pojęcie przez innych autorów. Pokazuję, że zdaniem Pelca, warunek ekstensji przekonań nie jest koniecznym warunkiem na kłamstwo. Dodatkowo, zauważam, iż pewne uwagi Pelca skłaniają do wniosku, że można kłamać implikując coś, co uważa się za fałsz, nie zaś wyraźnie to stwierdzając. Argumentuję, że przyjmowany w analizowanej pracy warunek chęci oszukania adresata jest wątpliwym warunkiem koniecznym kłamania. Ostatecznie, uwzględniając spostrzeżenia Pelca, proponuję następująca definicję: (DEF. Kłamania*) Osoba A kłamie w określonym kontekście K osobie B, że p, zawsze i tylko wtedy, gdy: (1) A posługuje się w K pewnym znakiem Z, zaś zgodnie z pewną przyjętą lub utartą konwencją posłużenie się Z przez A wobec B w K może być zasadnie uznane za twierdzenie przez A wobec B, że p, i (2) A nie uznaje w K, że p, oraz (3) nie powiadamia uprzednio o tym B, albo też (2*) A uznaje w K, że p, ale (3*) zakłada, że pomimo (1) B uzna, że A nie sądzi, że p.

W ofiarowanej Władysławowi Tatarkiewiczowi księdze pamiątkowej Charisteria (1960) znalazła się krytyka jego estetyki dokonana przez Jerzego Pelca. Merytorycznie spór dotyczył pojęć „formy” i „treści” zastosowanych do dzieł sztuki literackiej i dzieł sztuki plastycznej. Według Tatarkiewicza, dzieła plastyczne mają „formę A”, rozumianą jako układ elementów zmysłowych, a dzieła literackie „formę B”, czyli są zbiorem znaków językowych. „Formie B” przysługuje zawsze „treść”, której dzieła plastyczne są pozbawione. Jerzy Pelc wysunął wobec tej koncepcji uwagi krytyczne z perspektywy semiotyki logicznej. Według Pelca, znaki językowe spełniają trzy równorzędne funkcje językowe: (1) znaczą, (2) oznaczają i (3) wyrażają – co odpowiednio różnicuje pojęcie „treści”. Dzieła plastyczne również mogą spełniać te funkcje, ponieważ w ramach ogólnej teorii znaku, jaką jest semiotyka logiczna, znakami są zarówno „znaki ikoniczne” (dzieła plastyczne), jak i „znaki symboliczne” (dzieła literackie). Z punktu widzenia historii filozofii, książka Charisteria była w epoce marksizmu oazą filozofii tradycyjnej, przedwojennej. Spór między W. Tatarkiewiczem i J. Pelcem przebiegał we wspólnej tradycji szkoły lwowsko- warszawskiej, choć toczył się pomiędzy jej skrzydłem lewym, nastawionym rygorystycznie i scjentystycznie (Pelc), a skrzydłem prawym, nastawionym bardziej tolerancyjnie i humanistycznie (Tatarkiewicz).

W latach 1942–1946 profesor Jerzy Pelc studiował filozofię i polonistykę w Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Jagiellońskim. Zainteresowania prof. Pelca teorią i filozofią literatury oraz poetyką koncentrują się m.in. na zagadnieniach: (1) formy i treści (w szczególności w dziele literackim), (2) sposobu istnienia i istoty dzieła literackiego, (3) wartości logicznej i charakteru asertywnego zdań w dziele literackim, (4) fikcji i tekstów fikcjonalnych, (5) wybranych pojęć z dziedziny poetyki (motyw, wątek, temat, metafora, ideologia dzieła literackiego, krytyka literacka) oraz (6) metodologicznych. Prof. Pelc jest także autorem recenzji wielu książek z dziedziny językoznawstwa, teorii i historii literatury, wydawcą niektórych dzieł Juliusza Słowackiego, autorem wspomnień o polonistach, m.in. Julianie Krzyżanowskim, Wacławie Borowym, Witoldzie Doroszewskim. Artykuł zawiera dokonane przez autorkę streszczenia (w grupach tematycznych) prac prof. Pelca z dziedziny literaturoznawstwa, filozofii literatury oraz poetyki.

W pierwszej części artykułu przedstawiam zaproponowane przez Profesora Jerzego Pelca funkcjonalne podejście do semiotyki logicznej języka naturalnego. Najważniejszą cechą tego podejścia jest zwrócenie szczególnej uwagi na użycia analizowanych wyrażeń. Jednym z istotnych celów zaproponowanej przez Pelca analizy jest zaś denominalizacja semiotyki języka naturalnego. Zdaniem Pelca, analiza, która zajmuje się przede wszystkim sposobem użycia i wyrażeniami wyjętymi z kontekstu, przecenia rolę nazw w języku. Natomiast analiza, której przedmiotem są użycia i podużycia, siłą rzeczy musi zwracać uwagę na kontekst i sytuację pozajęzykową i dzięki temu może „dowartościować” zdania. W drugiej części staram się usytuować stanowisko Pelca w ramach toczonej współcześnie debaty między minimalizmem semantycznym a kontekstualizmem, dotyczącej wpływu kontekstu pozajęzykowego na znaczenie. Osobny podrozdział poświęcony jest analizie wypowiedzi niezdaniowych. Stawiam tezę, że pogląd Pelca można uznać za stanowisko pragmatyczne, zgodnie z którym takie wypowiedzi są rzeczywiście – a nie tylko pozornie – niezdaniowe, niemniej jednak mogą wyrażać sądy i mieć określoną moc illokucyjną.

Celem rozważań jest ukazanie ciągłości w badaniach semiotycznych Profesora Jerzego Pelca dotyczących natury znaku i przedmiotu badań semiotyki. Artykuł dotyczy związków koncepcyjnych między pojęciami: użycia wyrażeń, sposobu użycia, znaku, wnioskowania semiotycznego, semiotyki. Argumentuje się, że mimo zmian w określaniu niektórych pojęć semiotycznych, to z perspektywy całej drogi badawczej istnieje głębsza konsekwencja w rozumieniu zarówno samego pojęcia znaku, jak i dziedziny badań semiotycznych. Takim pomostem łączącym wczesne pojęcie użycia wyrażeń z semiotyką pojmowaną później jako nauka o poznaniu i komunikacji jest dla J. Pelca między tymi okresami badawczymi pojęcie znaku oparte na czynności poznawczej, jaką jest wnioskowanie semiotyczne.

W artykule zestawione zostają dwie koncepcje okazjonalności. Pierwsza, standardowa i wąska, okazjonalność wyrażenia wiąże ściśle z jego znaczeniem i regulowanym przez nie związkiem kontekstu z określoną rolą wyrażenia. Druga, szersza i wywodząca się z prac Jerzego Pelca, określa okazjonalność w kategoriach potencjalnej zmienności ogólnej charakterystyki semiotycznej wyrażenia przy zachowaniu jego znaczenia. W tekście wprowadzone zostaje pojęcie matrycy pragmatycznej, które służy do schematycznego przedstawiania zmienności kontekstowej. Rekapituluję także krótko poglądy Jerzego Pelca na znaczenie (sposób użycia) i użycie oraz wskazuję krótko na związki jego podejścia ze współczesnymi debatami wokół kontekstualizmu oraz statusu wypowiedzi niezdaniowych.

Tekst jest poświęcony osobie i działalności naukowej profesora Jerzego Pelca (autor był jego uczniem i wieloletnim współpracownikiem). Osobowość Profesora Pelca determinują następujące cechy: autokrytycyzm, systematyczność i konsekwencja w działaniu, oszczędność, radykalny racjonalizm, antykomunizm, nonkonformizm, patriotyzm (ale nie nacjonalizm czy szowinizm) i zamiłowanie do podróży. Był świadomym kontynuatorem tradycji Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Podobnie jak większość przedstawicieli Szkoły był zwolennikiem teoretycznego minimalizmu. Zgodnie ze jej duchem cenił on w filozofii – a ogólniej w humanistyce – precyzję języka naukowego (oraz prostotę i jasność z nim związaną), a także krytycyzm: w odniesieniu do problemów, metod i rezultatów badań. Głównym obszarem zainteresowania Profesora Pelca była semiotyka logiczna (szerzej: semiotyka teoretyczna). Opowiadał się za funkcjonalną koncepcją znaku. Interpretował znaczenie wyrażeń jako sposób ich używania. Przeciwstawiał rozumieniu poczucie rozumienia. W metodologii wprowadził pojęcie treści poznawczej pytań. Analizował koncepcję prawa naukowego i interdyscyplinarności. W ontologii próbował zidentyfikować i wyeliminować problemy pozorne. Przeprowadził analizę pojęcia przedmiotu, sposobów nieistnienia i związku przyczynowego. W estetyce usiłował zdefiniować parę „forma”- -„treść”, ideologię dzieła literackiego, temat i motyw literacki, a także metaforę. Odróżniał fikcję od fikcjonalności. Badał asertywność zdań i zagadnienie intensjonalności. W etyce opowiadał się za koncepcją spolegliwego opiekuna – a przeciw nakazowi miłości do wszystkich ludzi, uważając ten ostatni za nierealny. Postulował relatywizację moralnej wartości kłamstwa. Traktował skromność jako najwyższą cnotę. Był prawdziwym humanistą – w tym sensie, który sam poddał mistrzowskiej analizie.

Lipogranulomas are lesions found in histopathological liver examination in humans and in various animal species, including dogs, especially those with portosystemic shunts. They consist of macrophages and other inflammatory cells, and sometimes they contain iron salts (pigment granuloma). This study aimed at determining the number of granulomas and cellular composition of lipogranulomas in dogs with the congenital extrahepatic portosystemic shunt, and to identify factors associated with their development. 44 archival liver samples from dogs with portosystemic shunt were stained using HE, Perl’s method and – in randomly-selected cases – immunohistochemically against CD56, CD20 and CD3 (DAKO). A reduction in the size of the liver was observed in all dogs during laparotomy, and the diameter of the vessel circumventing the liver was also measured (in 24 dogs). Lipogranulomas were found in 52.3% of samples; iron salts were present in 47.8% of them; 72% of cells in lipogranulomas were macrophages. In lipogranulomas both types of lymphocytes – T and B – were seen. The presence of lipogranulomas in liver samples in dogs was connected with fatty degeneration of hepatocytes and was correlated with the age of animals and with the diameter of the abnormal vessel circumventing the liver. Their formation appears to be triggered by severe ischemia and shortage of nutrient supply.

The purpose of the study was to analyze a part of the nucleotide sequences of ystB gene Y. enterocolitica strains isolated from wild animals. The material for the study consists of 30 Y. enterocolitica biotype 1A strains obtained from different wild animal species and belonging to different genotypes. Phylogenetic analysis of ystB nucleotide sequences belonging to four regular genotypes G1, G2, G3, G4 and to five groups of variations V1, V2, V3, V4, V5 revealed significant differences of Y. enterocolitica strains isolated from wild animals. The most phylogenetically distant were strains belonging to V5.

The aim of this study was to verify the hypothesis postulating that the supplementation of turkey diets with Cu nanoparticles can lower dietary inclusion levels of Cu without compromising the growth rate and antioxidant status of turkeys. The experiment was carried out on 648 one-day-old Hybrid Converter turkeys divided into 6 groups with 6 replicates per group, in a two-factorial design with 3 dietary inclusion levels of Cu (20, 10 and 2 mg/kg) and 2 dietary sources of Cu - copper sulfate (Cu-SUL) and Cu nanoparticles (Cu-NP). At 42 days of age, blood samples were collected from 2 birds per replicate (12 birds per group), after slaughter livers were collected for analyses. Blood and liver samples were assayed for: Cu, Zn, Ca, P, Mg, GLU, TP, ALB, UREA, TAG, TC, UA, ALT, AST, ALT, GGT, ALP, SOD, GPx, CAT, VIT C, FRAP, GSH+GSSG, LOOH, MDA. The results of this experiment demonstrate that a decrease in the dietary inclusion levels of Cu from 10 mg/kg to 2 mg/kg does not compromise the growth performance of turkeys, but weakens antioxidant defense mechanisms. A Cu dose of 20 mg/kg induces oxidation reactions and has a much more inhibitory effect on the antioxidant defense system than dietary Cu content of 2 mg/kg. In turkeys, dietary supplementation with Cu-NP has a more beneficial effect on carbohydrate metabolism and antioxidant status compared with Cu-SUL. The results of analyses examining the antioxidant and metabolic status of young turkeys indicate that 10 mg/kg is the optimal dietary inclusion level of Cu.

The aim of the paper was to study the epizootic situation of babesiosis in the cattle population in eastern Poland and possibly to determine what species of protozoa infects Polish cattle. Blood samples for molecular analysis (real time PCR) were collected from 192 dairy cows from various farms located in eastern Poland. The infection was detected in 10.4% of the samples. All animals were infected with Babesia occultans which sequence of the 18S RNA gene fragment showed a 93.1%, homology with the sequence of B. occultans EU 376017. This is the first report about the detection of B. occultans DNA in asymptomatic cattle in eastern Poland.

Ibudilast (AV-411) is a non-selective inhibitor of cyclic nucleotide phosphodiesterase (PDE). It is currently marketed for human use in Asian countries for the treatment of asthma, cerebrovascular disorders and ocular allergies. Ibudilast has also been found to have an analgesic action for neuropathic pain at doses 5-10 times higher than those used in asthma therapy. Six healthy Labrador dogs were randomly assigned to two treatment groups using an open, single-dose, two-treatment, two-phase, cross-over design (2x2 Latin-square). Dogs in group 1 (n=3) were fasted for at least 10 hours overnight before the beginning of the experiment and 4 h following dosing while dogs in group 2 (n=3) received food ad libitum. During the first phase, each dog in group 1 and 2 received a single dose of 5 mg/kg ibudilast administered orally. After 1-week washout period the groups were rotated and the experiment was repeated. The analytical method, validated for dog plasma, was shown to be linear in the range 0.10–20 μg/mL. The limit of detection (LOD) and quantification (LOQ) were 0.03 and 0.1 μg/mL, respectively. No behavioural or health alterations were observed in the animals during or after the study. Ibudilast was detectable in plasma for up to 24 h showing a wide variability between animals. Although no statistically significant differences were observed in the present study between the fed and fasted states, examination of the raw data suggests that an effect may be present. The wide degree of variation observed in area under the curve (AUC) suggests that the investigation of population pharmacokinetic modelling is warranted.

In order to compare the pathogenicity of different Tembusu virus (TMUV) strains from geese, ducks and chickens, 56 5-day-old Cherry Valley ducklings which were divided into 7 groups and infected intramuscularly with 7´105 PFU/ml per duck of six challenge virus stocks. The clinical signs, weight gain, mortality, macroscopic and microscopic lesions, virus loads in sera of 1, 3, 5, 7, 11 and 14 dpi and serum antibody titers were examined. The results showed that these viruses could make the young ducks sick, but the clinical signs differed with the different species-original strains. All the experimental groups lose markedly in weight gain compared to the control, but there were no obvious distinctions in weight gains, as well as macroscopic and microscopic lesions of dead ducks between the infected groups. However, the groups of waterfowl-derived strains (from geese and ducks) showed more serious clinical signs and higher relative expressions of virus loads in sera than those from chicken-derived. The mortality of waterfowl groups was 37.5%, and the greatest mortality of chicken groups was 12.5%. The serum antibodies of the geese-species group JS804 appeared earlier and were higher in the titers than others. Taken toghter, the pathogenicity of waterfowl-derived TMUV was more serious than chicken-derived TMUV and JS804 could be chosen as one TMUV vaccine strain to protect from the infection.

Taking bacterial virulence factors as targets is a new therapy for treating host bacterial infection. The aim of this study was to investigate the effect of matrine on α-hemolysin production of Staphylococcus aureus (S. aureus) and reducing the damage to bovine mammary epithelial cells (BMECs) induced by S. aureus α-hemolysin. Subinhibitory concentrations of matrine decreased the production of α-hemolysin in none dose-dependent manner and matrine exhibited a protective effect on S. aureus-induced BMECs injury. The results indicated that the structure of matrine may potentially be used as a basic structure for development of drugs aimed at curing and preventing dairy bovine mastitis.