In the collection of articles by Peter Strawson published in his Analysis and metaphysics the author defines his meta-philosophical position by offering two analogies, relating respectively to philosophy conceived as therapy and to philosophy construed as a grammar of thought. These analogies, if they are viewed in a perspective invoked by reflections on ‘the human condition’ – admittedly, a style of investigation fairly remote form analytic research – open several interesting questions and raise puzzling uncertainties. If we follow some implications of these queries, the general position of Strawson in contemporary philosophy becomes more convincing; it fits quite comfortably in the ‘mainstream philosophy’, and highlights some leading topics in the eternal philosophical agenda.

In this article I use Roman Ingarden’s conceptual apparatus to show how the category of purely intentional objects can be used to analyze the consciousness of subjects who reside in intentional worlds and experience internal states invoked in their minds by sources external to them.

StreszczenieWedług standardowej wykładni Ajdukiewicz był realistę a jedną z jego naj-ważniejszych zasług było sformułowanie celnych argumentów przeciwko ide-alizmowi. Taką interpretację znajdujemy zarówno w popularnych opracowa-niach, jak i specjalistycznych badaniach poświeconych jego filozofii. Jednak bliższe przyjrzenie się jego pogłdom, zarówno w wersji wczesnej (radykalny konwencjonalizm), jak i późnej (radykalny empiryzm), stawia pod znakiem zapytania to standardowe ujęcie. Jeśli bowiem mamy Ajdukiewicza nazywać realistę to o jaki właściwie typ realizmu może tu chodzić? Moja hipoteza głosi, że „realizm” Ajdukiewicza niewiele ma wspólnego z tym, co tradycyjnie rozumie się pod tym pojęciem. Świadczą o tym glówne założenia jego filozofii: (a) akceptacja stanowiska Kanta o decydującej roli podmiotowych struktur poznawczych w kształtowaniu obrazu świata, (b) semantyczna interpretacja tego stanowiska (w duchu pierwszej filozofii Wittgensteina, którą za Steniusem można określić jako lingwistyczny transcendentalizm), (c) przyjęcie konwen-cjonalistycznej tezy o pluralizmie struktur (schematów pojeciowych) i obrazów świata; w pózniejszym okresie doszło jeszcze założenie (d) uprzywilejowujące schemat pojeciowy języka potocznego oraz języka nauk empirycznych.

In the article I discuss Roger Scruton’s opposition between utopian optimism and anti- -utopian pessimism. I show how it connects with the concepts of politics of faith and politics of skepticism introduced by Michael Oakeshott. Then I explain the relationship between the attitude of skeptical moderation and philosophical realism.

Co pragmatyzm ma do zaoferowania w obliczu „problemów współczesnego świata”? Pragmatyzm jest jedną z dominujących dziś ideologii humanistycznych. Mimo pozorów nowości, w istocie jest to – jak stwierdził James – jedynie nowa nazwa dla starych pomysłów. Omawiając główne założenia pragmatycznej ideologii odwołuję się do dwóch dziewiętnastowiecznych ruchów myślowych – pozytywizmu Comte’a i marksizmu. Moim zdaniem pragmatyzm, a raczej ideologia pragmatyczna, jest współczesnym wariantem tych eschatologicznych ruchów, a jako taki nie jest w stanie poradzić sobie z „problemami współczesnego świata”.