The process of synchronization of synchronous generators and power electronic converters with the power grid may take on quite different forms. This is due to their specific principles of operation and essential differences in energy conversion process. However, since synchronous generators and power converter often operate in the same utility network, coherent rules should be defined for them. Therefore, this paper aims at a formulation of the uniform and consistent interpretation of synchronization with the power grid for both types of aforementioned units. The author starts from the classic interpretation of synchronization for synchronous generators and power electronic converters, considered as micro-generators, specifies their mathematical and numerical models and then performs simulation tests. Selected synchronization algorithms are described in detail. Simulation tests are used for analysis of the elaboration of outcomes. The results of simulation tests are handled to formulate a uniform interpretation of synchronization for the micro-generation systems considered. Based on the results obtained, appropriate parallels are built between the two systems being compared. It is shown that the synchronization processes are identical regardless of the micro-generation unit considered. Nonetheless, they differ significantly due to their properties in transient states. Inverter systems have higher dynamics but their disadvantage lies in the relatively high sensitivity to disturbances and the complex selection process of the synchronization algorithm.

The aim of the work was modelling of shaft and calculation of natural vibration frequencies and critical rotations of a large-size, vertical mixed flow pump of total length l=4866 mm. Equations of motion were determined analytically, and then calculation results were verified by numerical modelling. The difficulty of the problem consisted in the shaft bearing, in which four hydrodynamic bearings of unknown parameters were applied. A four-mass beam supported on flexible supports of rigidity k and damping c was assumed as the discrete model of the shaft. Equations of motion for the system were derived with the method of forces. In order to verify correctness of the derived equations, one considered three models of the beam with different support configuration: the beam supported on rigid supports, the beam supported on elastic supports, and the beam supported on flexible supports of rigidity k and damping c. Calculation results are presented in tables and graphs.

W pracy analizowano wyniki pomiarów laboratoryjnych wykonanych na próbkach o zróżnicowanej litologii. Głównym celem było sprawdzenie, jak zmieniają się wartości prędkości fal sprężystych i dynamicznych modułów sprężystych w trójosiowym stanie naprężenia. Pomiary wykonano z wykorzystaniem nowatorskiego zestawu będącego na wyposażeniu Katedry Geofizyki, WGGiOŚ, AGH. Zestaw pomiarowy składa się z komory ciśnieniowej, prasy hydraulicznej i dźwigu oraz generatora fal sprężystych i specjalistycznego oprogramowania. Umożliwia pomiary prędkości fal podłużnych P i poprzecznych S wraz z pełną charakterystyką naprężeniowo-odkształceniową w trójosiowym stanie naprężenia. W pracy przedstawiono wyniki pomiarów uzyskane dla ciśnień okólnych odpowiednio dobranych dla głębokości występowania oraz wieku poszczególnych próbek. Pomiary wykonywano do momentu zniszczenia próbki. Wykonano analizę zmian prędkości przy stopniowym osiowym obciążaniu próbki. W efekcie uzyskano prędkości fal sprężystych oraz charakterystyki naprężeniowo-odkształceniowe. Uzyskano wyższe wartości prędkości fal sprężystych przy symulowanych ciśnieniach złożowych niż podczas pomiarów w warunkach atmosferycznych. Wyniki zestawiono z pozostałymi, dostępnymi rezultatami badań laboratoryjnych, np. porowatościami wyznaczonymi z eksperymentów NMR i porozymetrii rtęciowej. Równoczesne pomiary prędkości fal sprężystych P i S oraz charakterystyka naprężeniowo-odkształceniowa przy symulowanym ciśnieniu górotworu są efektywnym narzędziem do odtworzenia w laboratorium warunków złożowych i uzyskania wiarygodnych wartości dynamicznych i statycznych parametrów sprężystych i geomechanicznych.

Dyes and pigments are important organic pollutants of the water environment. Dyes may be removed from wastewater by using one of the most efficient methods for wastewater treatment-adsorption onto porous (natural and waste) minerals or organogenie substances. Feasibility of using smectite-clay, co-occurring in brown coal deposits, for removal of direct dyes was investigated. The Freundlich linear regression model was better in modeling of sorption direct dyes onto smectite-clay; it yielded better fit of the theoretical isotherm to the experimental data. The electrostatic interactions and hydrogen bonds were shown to play the most important role in adsorption of direct dyes onto smectite-clay.

Wyniki badań laboratoryjnych formacji sylurskich pozwalają na uzyskanie szczegółowych informacji na temat złożoności przestrzeni porowej, występowania mikroszczelin, a także obecności pirytu w skale. Trzy próbki mułowców sylurskich pochodzące z różnych głębokości, z jednego otworu zlokalizowanego w synklinorium lubelskim, zostały przebadane pod kątem wyznaczenia właściwości sprężystych, czyli prędkości fal podłużnych P i poprzecznych S, dynamicznych modułów: sprężystości podłużnej (Younga), odkształcenia postaci, odkształcenia objętości, współczynnika Poissona oraz zbiornikowych, z wykorzystaniem spektrometrii magnetycznego rezonansu jądrowego (porowatość całkowita i efektywna, zawartość wody wolnej, kapilarnej i nieredukowalnej). W ramach dodatkowych analiz przeprowadzono badania laboratoryjne przepuszczalności absolutnej w skali nano-Darcy, a także granulometrii. Rentgenowska tomografia komputerowa dała możliwość interpretacji jakościowej wykształcenia przestrzeni porowej oraz mikroszczelin, a także formy występowania pirytu w skale. Interpretacja ilościowa obrazów tomograficznych dostarczyła parametrów geometrycznych porów, pirytów i mikroszczelin, tj. wielkości porów i kryształów pirytów, mikroszczelin itp. Komplementarna analiza petrofizyczna skał łupkowych, wykonana przy wykorzystaniu różnorodnych metod badawczych, stała się kluczem do zrozumienia budowy wewnętrznej tego typu skał, które wykazują silną heterogeniczność parametrów fizycznych i chemicznych szkieletu ziarnowego i przestrzeni porowej.