Search results

Filters

  • Journals
  • Keywords
  • Date

Search results

Number of results: 8
items per page: 25 50 75
Sort by:
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article presents a critical approach to „Filozofia” Jaspersa [ Jaspers’ „Philosophy”] by Mirosław Żelazny (WN UMK, Toruń 2019). It discusses the main theses presented in the dissertation and invites to reflection on the existential philosophy of Karl Jaspers. The paper exposes the most important themes of Jaspersian thinking — the dialectical method of philosophizing, understanding the worldview, the phenomenon of existential communication and the concept of borderline situations.
Go to article

Authors and Affiliations

Marek Błaszczyk
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń, Polska
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The paper critically considers Alfried Längle’s view presented in his book Gdy rodzi się pytanie o sens. Praktyczne zastosowanie logoterapii [ When the Question of Sense Arises. The Practical Application of Logotherapy] (Warszawa 2016). It invites to reflection focused on the problem of the sense of existence.
Go to article

Authors and Affiliations

Marek Błaszczyk
1
ORCID: ORCID

  1. Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Fosa Staromiejska 3, 87-100 Toruń
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article aims to depict Jean-Paul Sartre’s concept of the human condition. It presents the main ideas of Sartre’s anthropological reflection (the man as an entity that is absolutely free, lonely, and doomed to experience the absurdity of the status of an ‘in-the-world-being’). Although Sartre’s thoughts have been criticized by the ‘philosophers of dialogue’, his anthropology still seems to express appropriately the complexity of the human condition in the context of everlasting and fundamental queries about the purpose and the sense of individual existence.

Go to article

Authors and Affiliations

Marek Błaszczyk
ORCID: ORCID
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article presents a phenomenological description of existential experience, one of the fundamental issues in the philosophy of existence. At the outset, it is worth emphasizing that showing the specifics of this experience seems to be a difficult, or even an impossible task – due to its individual, subjective and inexpressible nature, and, as a consequence, its elimination from the academic, schematic, scientific reflection. The problem of existential experience is so interesting, however, and philosophically so important that – despite those disheartening limitations – it seems worthwhile to take a closer look at it. The article shows the phenomenon of human existence in the context of its intra‑world situation, exposing its ontic uniqueness.
Go to article

Authors and Affiliations

Marek Błaszczyk
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Literaturoznawstwa, ul. Fosa Staromiejska 3, 87‑100 Toruń
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Bibliography

1. Abel G. (2014), Świat jako znak i interpretacja, przeł. W. Małecki, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
2. Albert H. (1994), Kritik der reinen Hermeneutik. Der Antirealismus und das Problem des Verstehens, Tübingen: Mohr Siebeck.
3. Angehrn E. (2003), Interpretation und Dekonstruktion. Untersuchungen zur Hermeneutik, Weilerswist: Velbrück.
4. Brejdak J. (2004), Słowo i czas. Problem rozumienia innego w hermeneutyce i w teorii systemu, Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
5. Bronk A. (1988), Rozumienie, dzieje, język. Filozoficzna hermeneutyka H.G. Gadamera, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
6. Chmielowski F. (1993), Sztuka, sen, hermeneutyka. Filozofia sztuki H.G. Gadamera, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
7. Czajka Ł. (2014), Święta anarchia. Wprowadzenie do radykalnej hermeneutyki Johna D. Caputo, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
8. Detel W. (2011), Geist und Verstehen. Historische Grundlagen einer modernen Hermeneutik, Frankfurt am Main: Klostermann.
9. Detel W. (2015), Hermeneutik der Literatur und Theorie des Geistes, Frankfurt am Main: Klostermann.
10. Dilthey W. (1987), O istocie filozofii i inne pisma, przeł. E. Paczkowska‑Łagowska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
11. Dilthey W. (2004), Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, przeł. E. Paczkowska‑Łagowska, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.
12. Dybel P. (2004), Granice rozumienia i interpretacji. O hermeneutyce Hansa‑Georga Gadamera, Kraków: Universitas.
13. Dybel P. (2012), Oblicza hermeneutyki, Kraków: Universitas.
14. Fellmann F. (1991), Symbolischer Pragmatismus. Hermeneutik nach Dilthey, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt Verlag.
15. Ferraris M. (2012), Manifesto del nuovo realismo, Roma: Laterza.
16. Gabriel M., Krüger M. (2018), Was ist Wirklichkeit? Neuer Realismus und Hermeneutische Theologie, Tübingen: Mohr Siebeck.
17. Gadamer H.G. (1992), Dziedzictwo Europy, przeł. A. Przyłębski, Warszawa: Fundacja Aletheia.
18.Gadamer H.G. (2004), Prawda i metoda, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
19. Gadamer H.G. (2006), Wybór pism, przeł. A. Przyłębski, w: A. Przyłębski, Gadamer, Warszawa: Wiedza Powszechna.
20. Gadamer H.G. (2011), O skrytości zdrowia, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Media Rodzina.
21. Heidegger M. (2010), Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
22. Hörisch J. (1988), Die Wut des Verstehens. Zur Kritik der Hermeneutik, Frankfurt am Main: Suhrkamp.
23. Januszkiewicz M. (2007), W‑koło hermeneutyki literackiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
24. Januszkiewicz M. (2012), Kim jestem ja, kim jesteś ty? Etyka, tożsamość, rozumienie, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
25. Januszkiewicz M. (2016), W poszukiwaniu sensu. „Phronesis” i hermeneutyka, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
26. Januszkiewicz M. (2017), Być i rozumieć. Rozprawy i szkice z humanistyki hermeneutycznej, Kraków: Instytut Myśli Józefa Tischnera.
27. Kleszcz L. (2004), Boczne drogi. Z genealogii filozofii hermeneutycznej, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum.
28. Kleszcz L. (2007), Przełom hermeneutyczny w filozofii niemieckiej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
29. Leśniewski N. (1998), O hermeneutyce radykalnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM.
30. Leśniewski N. (2010), Hermeneutyczny kontekst „wiedzy źródłowej”. Studium wczesnej filozofii Martina Heideggera (1916–1929), Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
31. Lorenc W. (2003), Hermeneutyczne koncepcje człowieka. W kręgu inspiracji Heideggerowskich, Warszawa: Scholar.
32. Lorenc W. (2008), Hermeneutyczne koncepcje człowieka. Dilthey, Misch, Bollnow, Warszawa: Scholar.
33. Lorenc W. (2019), Filozofia hermeneutyczna. Inspiracje, klasycy, radykalizacje, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
34. Michalski K. (1978), Heidegger i filozofia współczesna, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
35. Paczkowska‑Łagowska E. (2000), Logos życia. Filozofia hermeneutyczna w kręgu Wilhelma Diltheya, Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria.
36. Potępa M. (1992), Dialektyka i hermeneutyka w filozofii Friedricha Daniela Schleiermachera, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
37. Potępa M. (2003), Spór o podmiot w filozofii współczesnej, Warszawa: Warsgraf.
38. Potępa M. (2004), Fenomenologia faktycznego życia. Martin Heidegger, Warszawa: Genessis.
39. Przyłębski A. (1990), Emila Laska logika filozofii, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
40. Przyłębski A. (1993), W poszukiwaniu królestwa filozofii. Z dziejów neokantyzmu badeńskiego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
41. Przyłębski A. (2005), Hermeneutyczny zwrot filozofii, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
42. Przyłębski A. (2006), Gadamer, Warszawa: Wiedza Powszechna.
43. Przyłębski A. (2010), Etyka w świetle hermeneutyki, Warszawa: Oficyna Naukowa.
44. Przyłębski A. (2011), Duch czy życie? Studia i szkice z filozofii niemieckiej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
45. Przyłębski A. (2013a), Dlaczego Polska jest wartością. Wprowadzenie do hermeneutycznej filozofii polityki, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
46. Przyłębski A. (2013b), Sense, Meaning and Understanding. Towards a Systematic Hermeneutical Philosophy, Berlin: LIT Verlag.
47. Przyłębski A. (2016), Krytyka hermeneutycznego rozumu. Preliminaria, Kraków: Universitas.
48. Przyłębski A. (2019), Hermeneutyka. Od sztuki interpretacji do teorii i filozofii rozumienia, Poznań: Zysk i S‑ka.
49. Przyłębski A. (red.) (1995), Oblicza hermeneutyki, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
50. Przyłębski A. (red.) (1997), Uniwersalny wymiar hermeneutyki, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
51. Przyłębski A. (red.) (2004), Dziedzictwo Gadamera, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
52. Przyłębski A. (red.) (2007), Język, świat, rozumienie. Szkice (nie tylko) hermeneutyczne, Włocławek: Wydawnictwo Expol.
53. Ricoeur P. (1985), Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy o metodzie, przeł. E. Bieńkowska i in., Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
54. Ricoeur P. (1989), Język, tekst, interpretacja. Wybór pism, przeł. P. Graff, K. Rosner, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
55. Ricoeur P. (2003), O sobie samym jako innym, przeł. B. Chełstowski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
56. Rorty R. (1994), Filozofia a zwierciadło natury, przeł. M. Szczubiałka, Warszawa: Wydawnictwo Spacja.
57. Rosner K. (1991), Hermeneutyka jako krytyka kultury, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
58. Simmel G. (1997), Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
59. Szulakiewicz M. (2004), Filozofia jako hermeneutyka, Toruń: Wydawnictwo UMK.
60. Troeltsch E. (2006), Religia, kultura, filozofia, przeł. A. Przyłębski, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
61. Urbaniak M. (2014), Hermeneutyka a kierunki myśli współczesnej. Rozumienie kultury w filozoficznej hermeneutyce, filozofii przyrody i (post)strukturalizmie, Kraków: Universitas.
62. Vattimo G. (1996), Hermeneutyka – nowa „koiné”, przeł. B. Stelmaszczyk, „Teksty Drugie” 1, s. 121–131.
63. Vattimo G. (2003), Dialektyka, różnica, myśl słaba, przeł. M. Surma, A. Zawadzki, „Teksty Drugie” 5, s. 124–136.


Go to article

Authors and Affiliations

Marek Błaszczyk
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Literaturoznawstwa, ul. Fosa Staromiejska 3, 87-100 Toruń
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article offers an existential interpretation of Roman Polanski’s movie: Two men and the wardrobe (1958). Despite a large number of publications dealing with Polanski’s work, there is still no single study that would directly and primarily show the philosophical and existential potential of this short film. This article aims to amend this situation and reveal this potential. The paper is divided into five parts. Firstly, it depicts the issue of loneliness presented in Polanski’s film, referring – secondly – to the recognition of selected existential philosophers (J. Ortega y Gasset, E. Lévinas, J.‑P. Sartre, A. Camus). Thirdly, the article presents the specificity of the grotesque and absurd motifs characteristic for the film, exposing their connection with the problem of loneliness raised in it. Fourthly, the paper interprets the Polish director’s short film in the context of an authentic way of existence. It refers to the philosophy of Martin Heidegger, and emphasizes the gap between ‘being oneself’ and belonging to community (society). Finally, the article presents a psychological‑existential reading of Polanski’s short film, paying attention to the psychological determinants of human existence.
Go to article

Authors and Affiliations

Marek Błaszczyk
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Literaturoznawstwa, ul. Fosa Staromiejska 3, 87-100 Toruń
Download PDF Download RIS Download Bibtex

Abstract

The article discusses the case of non‑anthropocentric humanities, analyzed frequently by researchers of various specialties. The paper presents its specificity, main assumptions and postulates. However, the article does not aim to provide a comprehensive and exhaustive overview of all its nuances or aspects, but rather critically addresses its intellectual program. The paper is divided into four parts. Firstly, it presents the basic idea of non‑anthropocentric humanities, exposing the keen interest in it in contemporary scientific discourse. Secondly, it emphasizes the turn to materiality (orientation to things studies), which has taken place within the ‘new’ humanities, and which was caused by the feeling that the current (traditional) way of thinking about the world has come to an end. Thirdly, it shows the methodology of non‑anthropocentric humanities, which rejects the notion that man is the measure of all things. The article points out that this approach does not place man (as the creator of reality) any more in the center of philosophical reflection, as traditional humanities have done, but focuses on various types of objects (i.e. non‑human entities). In the last part – which constitutes the most comprehensive and, at the same time, the critical part of the article – an answer is offered to the question whether the project of non‑anthropocentric humanities can constitute a sensible alternative to the recognition of traditional humanities. The paper proposes a dialectical approach, which allows the post‑humanistic and humanistic perspectives to be treated complementarily, and not antagonistically.
Go to article

Bibliography

Bakke M. (2006), Nieantropocentryczna tożsamość, w: A. Gwóźdź, A. Nieracka-‑Ćwikiel (red.), Media, ciało, pamięć. O współczesnych tożsamościach kulturowych, Warszawa: Instytut im. Adama Mickiewicza, s. 45–57.

Bakke M. (2007), Między nami zwierzętami. O emocjonalnych związkach między ludźmi i innymi zwierzętami, „Teksty Drugie” 1–2, s. 222–234.

Bakke M. (2010), Bio‑transfiguracje. Sztuka i estetyka posthumanizmu, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Barad K. (2012), Posthumanistyczna performatywność. Ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie, przeł. J. Bednarek, w: A. Gajewska (red.), Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, s. 323–362.

Błaszczyk M. (2020), W pułapce posthumanizmu, „Studia Philosophica Wratislavien-sia” 1, s. 149–153.

Braidotti R. (2009), Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym, przeł. A. Derra, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Braidotti R. (2014), Po człowieku, przeł. J. Bednarek, A. Kowalczyk, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Domańska E. (2006), Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Domańska E. (2008), Humanistyka nieantropocentryczna a studia nad rzeczami, „Kultura Współczesna” 3, s. 9–21.

Domańska E., Olsen B. (2008), Wszyscy jesteśmy konstruktywistami, w: J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa (red.), Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, Olsztyn: Instytut Filozofii UWM, s. 83–100.

Gadamer H.G. (2000), Człowiek i język, przeł. K. Michalski, w: H.G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Gadamer H.G. (2004), Prawda i metoda, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gajewska G. (2011), Człowiek/zwierzę/roślina/maszyna – perspektywa posthumanis-tyczna, „Studia Europaea Gnesnensia” 4, s. 225–245.

Gajewska G. (2013), O przedmiotach nacechowanych erotycznie z perspektywy studiów nad rzeczami, „Teksty Drugie” 1–2, s. 45–59.

Gajewska G. (2015), O władzy ludzi nad zwierzętami w kulturze zachodniej – perspektywa posthumanistyczna, „Studia Europaea Gnesnensia” 11, s. 213–234.

Gajewska G. (2016), Erotyka sztucznych ciał z perspektywy studiów nad rzeczami, Gniezno: Instytut Kultury Europejskiej UAM.

Haraway D. (2003), Manifest cyborgów. Nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych, przeł. S. Królak, E. Majewska, „Przegląd Filozoficzno-‑Literacki” 1, s. 49–87.

Haraway D. (2008), Zwierzęta laboratoryjne i ich ludzie, przeł. A. Ostolski, „Krytyka Polityczna” 15, s. 102–116.

Heidegger M. (1999), Czym jest metafizyka? Wprowadzenie, przeł. K. Wolicki, w: M. Heidegger, Znaki drogi, przeł. S. Blandzi i in., Warszawa: Spacja, s. 313–327.

Heidegger M. (2009), Podstawowe problemy fenomenologii, przeł. B. Baran, Warszawa: Fundacja Aletheia. Heidegger M. (2010), Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

James W. (2009), Pragmatyzm, przeł. W.M. Kozłowski, Warszawa: Hachette.

Jaspers K. (1995), Szyfry transcendencji, przeł. Cz. Piecuch, Toruń: Comer.

Kant I. (2001), Krytyka czystego rozumu, przeł. R. Ingarden, Kęty: Antyk.

Latour B. (1999), Pandora’s Hope. Essays on the Reality of Science Studies, Cambridge – London: Harvard University Press.

Latour B. (2009), Polityka natury. Nauki wkraczają do demokracji, przeł. A. Czarnacka, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Latour B. (2010), Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora‑sieci, przeł. A. Derra, K. Abriszewski, Kraków: Universitas.

Lévinas E. (2002), Całość i nieskończoność, przeł. M. Kowalska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Marcel G. (1987), Dziennik metafizyczny, przeł. E. Wende, Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax. Mehlberg H. (1934), Czas fizyczny i pozafizyczny, „Przegląd Filozoficzny” 37, s. 378–384.

Pabjan T. (2005), Czas poza‑fizyczny w filozofii Henryka Mehlberga, „Filozofia Nauki” 3, s. 71–84.
Go to article

Authors and Affiliations

Marek Błaszczyk
1
ORCID: ORCID

  1. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Instytut Literaturoznawstwa, ul. Fosa Staromiejska 3, 87‑100 Toruń

This page uses 'cookies'. Learn more