A tendency to increase the importance of so-called dispersed generation, based on the local energy sources and the working systems utilizing both the fossil fuels and the renewable energy resources is observed nowadays. Generation of electricity on industrial or domestic scale together with production of heat can be obtained for example through employment of the ORC systems. It is mentioned in the EU directive 2012/27/EU for cogenerative production of heat and electricity. For such systems the crucial points are connected with the heat exchangers, which should be small in size but be able to transfer high heat fluxes. In presented paper the prototype microjet heat exchanger dedicated for heat recovery systems is introduced. Its novel construction is described together with the systematical experimental analysis of heat transfer and flow characteristics. Reported results showed high values of the overall heat transfer coefficient and slight increase in the pressure drop. The results of microjet heat exchanger were compared with the results of commercially available compact plate heat exchanger.

At present, electromobility is a very dynamically developing segment and at the same time has many unknowns that enterprises that want to develop this area in their structures have to face. This article aims is to show the difficulties of electromobility development from the perspective of Polish energy groups which are closely related to this area, especially considering the obligations imposed on energy companies by the legislator. The electrification of transport has become a reality and in order to use its potential to develop new services or implement innovations and new technologies, it is necessary to identify development barriers and prepare a response plan. The authors of the article decided to show the formal and legal implications for the development of electromobility in Poland in first order, and then examine the development strategies of Polish energy groups in terms of electromobility and indicate explored areas related to it. The next section focuses on identifying the main barriers to the implementation of business models, classifying them according to the following factors: economic, operational, technical, social and legal. This presentation of the problem allows for an in-depth recognition of the issue and realizing that in order to achieve the goals set by the Legislator, close cooperation of all stakeholders is necessary both at the national and local level, while engaging energy groups, financial companies, electric vehicle manufacturers, and above all local government units in these activities.

Modelowanie obiektów rzeczywistości geograficznej, stanowiących geokomonenty, zasadza się na wyróżnieniu trzech składowych tych obiektów: geometrii, atrybutów i ich wartości. Uporządkowany zbiór elementarnych obiektów, zwanych tu topograficznymi, zawiera baza danych topograficznych, jako podstawowy komponent fizyczny systemu informacji topograficznej. Wizualizacja kartograficzna danych może odbywać się na trzech poziomach, związanych ze stopniem przetworzenia graficznego obrazu - od prezentacji danych nieprzetworzonych (szkieletowa), poprzez prezentację uproszczoną, do prezentacji pełnej, ukierunkowanej na spelniene wymogów percepcji wzrokowej. Przedmiotem zainteresowania jest tu poziom trzeci - prezentacja pełna, będąca najdalej przetworzonym obrazem mapy, powstającej wewnątrz systemu informacji topograficznej, jako modelu rzeczywistości. Przyjęto model znaku kartograficznego skonstruowany jako triada: nośnik, znaczenia, przdmiot, interpretant. Wskazano na rolę znaczenia, pozwalającego na poprawne odczytanie relacji semantycznych, pomiędzy nośnikiem znaczenia a obiektem rzeczywistości geograficznej. Znak kartograficzny składa się z dwóch zasadniczych typów elementów: konturów i wypełnień figur geometrycznych. W konstruowaniu znaku różnicowaniu podlegają atrybuty tych elementów, które określono jako komponenty graficzne znaku. Atrybuty te, zwane zmiennymi graficznymi, uporządkowano i scharakteryzowano na podstawie wyróżnień MacEachrena. Rozłączność nośników znaczenia warunkuje jednoznaczność odbioru treści mapy. Elementarnym warunkiem poprawnej prezentacji jest więc nie nakładanie się zakresów pojęciowych wizualizowanych obiektów. Na etapie klasyfikacji treści bazy danych dokonuje się wyróżnienia atrybutów obiektów topograficznych. Następnie należy wskazać relacje, które tym cechom odpowiadają i ujawnić odpowiedni poziom pomiarowy wartości cech. Każdej z tych relacji (w sensie ontologicznym) przyporządkowuje się zmienną graficzną i stosuje się ją w odniesieniu do komponentów graficznych konkretnego znaku. Obiekty zapisane w bazie danych jako obszary (platy płaszczyzny) mogą być prezentowane przez znaki powierzchniowe bądź punktowe. Redukcja wymiarów (również dla obiektów liniowych) może nastąpić na drodze uogólnienia strukturalnego lub w końcowym etapie prezentacji kartograficznej. Zestawiono własności nośników znaczenia, dzięki którym zagwarantowane będzie zachowanie tzw. szkieletu strukturalnego w prezentacjach graficznych. Pewien stopień uporządkowania odbioru grafiki mapy wprowadza pojęcie barwy nadrzędnej, przyporządkowanej kategoriom tematycznym poszczególnych geokomponentów. W artykule zawarto propozycję tych barw, wskazując jako najważniejsze odejście od prezentacji tzw. sytuacji w barwie czarnej. W zapewnieniu prawidłowej interpretacji znaku pomagać też powinna jego poglądowość, która jest pochodną izomorfizmu postaci. Przejawia się ona poprzez nawiązanie zmiennych graficznych komponentów znaku do fizjonomicznych cech obiektu, a także, zwłaszcza w odniesieniu do obiektów roślinnych, do rzeczywistego wyglądu tych obiektów na zdjęciach lotniczych. Sformułowano też wskazówki zapewniające taki dobór zmiennych graficznych, który zagwarantuje równowagę wizualną pomiędzy szczegółami prezentowanymi na mapie. Podreślając trwałość zapisu obrazu graficznego, a jednocześnie łatwość jego modyfikcji wskazano kierunki automatyzacji redakcji map topograficznych. Zaznaczono, iż mapa topograficzna, poprzez poprawnie skomponowany system znaków kartograficznych, ma poprawnie informować ale też ujawniać swoją estetykę.

This paper examines the Albanian state–nation constellation in the Balkans in the light of the European Union (EU) integration process with a focus on citizenship configurations in Kosovo and Albania. It addresses an important puzzle: why legal norms of citizenship do not follow the emerging practice of stronger trans-border co-operation in the Albanian ethnic and cultural space. The study shows that the process of EU integration is the key to understanding and explaining this puzzle, for it provides an opportunity for ‘constructive ambiguity’ around which both ethnic and statist brands of Albanian na-tionalism, as well as various elite fractions, can coalesce and coexist. In a wider context, Albanian citizenship configurations are shaped by the ever-evolving complex relationship between nation, state and Europe.

The study was carried out to investigate the interactive effects of exogenous melatonin and excess amounts of zinc and copper on the growth and physiological parameters, antioxidant defense system and nutritional balance of cannabis seedlings. Cannabis sativa L. plants, grown under a completely randomized design, were irrigated with complete Hoagland’s nutrient solution. CuSO ₄ (0, 50 and 150 µM) and ZnSO ₄ (0, 50 and 100 µM) and their combinations were supplied to 21-day-old seedlings for 2 weeks. During the second week, melatonin was added to the nutrient solution at 100 μM. Zn and Cu stress led to reduced growth and physiological parameters, it promoted oxidative stress, changes in antioxidant enzymes activity and imbalance of mineral nutrients in cannabis seedlings. However, melatonin alleviated the growth retardation and physiological disorders of seedlings under normal conditions and heavy metal stress. The content of reduced glutathione and the activity of antioxidant enzymes such as glutathione reductase and ascorbate peroxidase were improved by melatonin. Excess amounts of zinc and copper changed the pattern of nutritional elements distribution in cannabis seedlings. Cu and Zn caused reduced content of Fe, Ca and K ions in shoots and roots. Melatonin treatment was able to adjust the nutrients content in metal-stressed seedlings up to the level of the control. Exogenous melatonin reduced toxic levels of Cu and Zn in seedlings overloaded with copper and zinc. MT also raised K, Ca and Fe concentrations in roots and shoots of seedlings under stress. Our results support the idea that melatonin acts as a powerful antioxidant, it can also be considered as a potent regulator of ion homeostasis in cannabis seedlings under heavy metal toxicity. Further studies still need to investigate the alleviatory effects of melatonin under field conditions.