Abstrakt
Wśród pierwszych monet zachodnioeuropejskich zarejestrowanych w skarbach ze Słowiańszczyzny Zachodniej, importowanych po załamaniu się napływu srebra z Azji Środkowej, znajdują się monety anonimowe, zarówno pod względem emitenta, jak i mennicy. Są one przedmiotem zainteresowania badaczy od początku wieku XIX. W piśmiennictwie doczekały się różnych określeń: po niemiecku Sachsenpfennige, Hochrandpfennige, Kreuzpfennige, po polsku zaś denary krzyżowe, krzyżówki. Przyjęto, że pochodzą z graniczących ze Słowianami mennic wschodniosaskich. Mają one istotne znaczenie dla zrozumienia użytkowania i datowania srebra monetarnego na ziemiach słowiańskich, szczególnie w Polsce i wschodnich Niemczech. Przykład wczesnego skarbu ze Strandby w Danii, gdzie takie denary pojawiły się w większej liczbie i są dobrze udokumentowane, pozwala stwierdzić, że dotychczasowe datowanie (Kilger 2000) jest niewłaściwe. Wszystkie najstarsze odmiany musiały zostać wybite przed 983/984 r., a nie jak dotąd sądzono przed 1000 r. Nie widać bowiem kontynuacji między nimi a młodszymi seriami z uniesionymi brzegami, które pojawiły się na początku XI w.
Przejdź do artykułu