N2 - Nie zawsze zaangażowana postawa antropologów łączy się z działaniami emancypacyjnymi i antyhegemonicznymi. W przeszłości autorytet naukowy polskich etnografów służył ugruntowywaniu nacjonalistycznego dyskursu nawet wtedy, gdy byli względem niego krytyczni. Artykuł przedstawia analizę tekstów publicystycznych dwojga międzywojennych etnografów: Bożeny Stelmachowskiej, piszącej na temat Kaszubów oraz Jana Stanisława Bystronia krytykującego megalomanię narodową. Wspólnym mianownikiem tych tekstów jest esencjalizujące pojęcie narodu i grup etnicznych, które dobrze służyło celom politycznym, podobnie jak i ich terytorializacja. Jedynie wyprzedzający swój czas Józef Obrębski trafnie wskazał mankamenty ówczesnych teorii. Historyczna lekcja, którą prezentuje artykuł, może się przysłużyć krytycznej refleksyjności współczesnych badaczy i dekonstruowaniu nacjonalistycznego dyskursu. L1 - http://www.czasopisma.pan.pl/Content/115742/PDF/Studia_Socjologiczne_2020_nr_3_s.135_159.pdf L2 - http://www.czasopisma.pan.pl/Content/115742 PY - 2020 IS - No 3 EP - 159 DO - 10.24425/sts.2020.132473 KW - nacjonalizm KW - antropologia zaangażowana KW - krytyczna analiza dyskursu KW - historia antropologii KW - Jan Stanisław Bystroń KW - Bożena Stelmachowska A1 - Kubica, Grażyna PB - Instytut Filozofii i Socjologii PAN PB - Komitet Socjologii PAN PB - Wydział Socjologii UW DA - 2020.09.15 T1 - Międzywojenna polska etnografia zaangażowana w debatę publiczną a dyskurs nacjonalistyczny SP - 135 UR - http://www.czasopisma.pan.pl/dlibra/publication/edition/115742 T2 - Studia Socjologiczne