N2 - Tematem artykułu jest analiza prac dwóch znaczących artystek wywodzących się z irańskiej diaspory: pracuj ącej w USA Shirin Neshat i mieszkającej w Niemczech Parastou Forouhar. Uczestniczą one w procesie redefiniowania przez sztukę współczesną reprezentacji islamu, a szczególnie kobiet muzułmanek, biorą udział w publicznych debatach, jakie wyłoniły się po rewolucji irańskiej 1979 r. i nasiliły od czasu ataków terrorystycznych 11 września 2001 r. Shirin Neshat i Parastou Forouhar zwracają uwagę na „kulurowy imperializm” świata zachodniego, ukazując głęboko zakorzenione dychotomie, które polaryzują pojmowanie kultury Zachodu i Wschodu według przeciwnych kategorii, takich jak tradycja – nowoczesność, opresja – wolność, fundamentalizm – sekularyzacja, czy zacofanie – cywilizacja. Operując na granicy tych pojęć, obie artystki celowo łączą i kontrastują ze sobą spolaryzowane tematy, praktyki i symbole kulturowe, wzięte z tradycji perskich, muzułmańskich i zachodnich, bezustannie rekonfigurując oś czasowo-przestrzenną, aby umożliwić myślenie niedialektyczne, otwarte na nowe, dynamiczne i płynne pojmowanie podmiotu. Używając postmodernistycznych strategii, takich jak ironia, zapożyczenie i dekonstrukcja, Neshat i Forouhar starają się rozbić hegemoniczne dyskursy szyickiego islamu, zachodniego orientalizmu i neokolonializmu. Można stwierdzić, że w ten sposób wprowadzają one treść swojej sztuki w tak zwaną trzecią przestrzeń zdefiniowaną przez postkolonialnego teoretyka Homi Bhabhę, teren kontestacji i subwersji homogenicznych pojęć kulturowych, ukazujących procesy hybrydyzacji, ambiwalencji, negocjacji i translacji. Jest to również obszar tworzenia tak zwanych między-przestrzeni (in-between space), gdzie można uniknąć utrwalonych binaryzmów i rozumienia współczesnych kultur jako czegoś „autentycznego” lub „czystego”, szczególnie w czasach nasilających się procesów globalizacji. Neshat i Forouhar fragmentaryzują, rozpraszają i decentralizują dominujące dyskursy reprezentacji, określające tradycyjną perską kulturę, współczesną politykę irańską oraz mocno utrwalone i uproszczone wizerunki muzułmańskich kobiet, ukazując tworzenie się nowych i nieodwracalnych transnacjonalnych znaczeń i powiązań między Iranem/Wschodem i Zachodem, które kontestują ściśle określone kategorie etniczne, narodowościowe, płciowe i uporządkowane kulturowe paradygmaty L1 - http://www.czasopisma.pan.pl/Content/108133/PDF/RHSzt.%20XLI%202016%204-J.Inglot.pdf L2 - http://www.czasopisma.pan.pl/Content/108133 PY - 2016 IS - No XLI A1 - Inglot, Joanna PB - Komitet Nauk o Sztuce PAN DA - 2016 T1 - Trans-Cultural Dialogues in the Art of Iranian Diaspora: Shirin Neshat and Parastou Forouhar UR - http://www.czasopisma.pan.pl/dlibra/publication/edition/108133 T2 - Rocznik Historii Sztuki