@ARTICLE{Czarnocka_Małgorzata_Jak_2018, author={Czarnocka, Małgorzata}, volume={Tom 6}, journal={Filozofia i Nauka}, howpublished={online}, year={2018}, publisher={Instytut Filozofii i Socjologii PAN}, publisher={Instytut filozofii UMCS}, abstract={Badam problem uniwersalności nauki w jej koncepcjach epistemologicznych oraz zsocjologizowanych, a w tych drugich także tezę o antyuniwersalności nauki. Wyróżniam wśród typów uniwersalności nauki epistemiczną oraz kulturowo-społeczną globalną, w tej ostatniej — uniwersalność globalną poziomu bazowego nauki, a ponadto etyczno-aksjologiczną. Pokazuję, że w epistemologii naukę uznaje się za uniwersalną w jej podstawowych aspektach, tj. wiedzy, przedmiotu, podmiotu, wartości poznawczych oraz metody, ponieważ ta cecha jest według metatez epistemologii koniecznym efektem ważności i autonomiczności nauki. Wykazuję też, że ujęcia zsocjologizowane nauki, stojące na stanowisku multikulturalizmu, niewłaściwie traktują naukę jako nieusuwalnie antyuniwersalną, jako dziedzinę związaną tylko z kulturą zachodnią. Proponuję stanowisko uniwersalizmu globalnego poziomu bazowego postulujące, że nauka wyrasta z kulturowej bazy (zawierającej kryteria najsłabszej racjonalności, empiryczności i metodyczności) wspólnej dla wszystkich kultur. Badam ponadto, jak uniwersalność będąca własnością nauki, staje się wartością nauki i jakie znaczenie ma ta własność i zarazem wartość nauki dla ludzkiego świata.}, type={Artykuły / Articles}, title={Jak nauka jest uniwersalna?}, URL={http://www.czasopisma.pan.pl/Content/106812/PDF-MASTER/3-Ma%C5%82gorzata%20Czarnocka.pdf}, keywords={epistemologia, zsocjologizowane koncepcje nauki, uniwersalność nauki, uniwersalność epistemiczna, uniwersalność globalna, uniwersalność jako wartość}, }